Celal Bayar Basbakanlik Donemi(1937-1939) Nursen Mazici /Der Yayinlari/istanbul Sayfa 233
T.C Dahiliye Vekaleti Jandarma Umum Komandanligi
BELGE 3
Ankara 4/6/937
Sayi:15146
Ozu: Dersim Kiz ve Erkek Cocuklarinin Yati Mekteplerinde Yetisririlmeleri
Kultur Bakanligina
Bu Gunlerde Dersimde ya pılmağa başlayan İslâhat meyaninda Türk keşafeti olan ve Dersimden oldukça uzak yerlerde kız ve Erkek yati Mekteplerinin de açılması ve bu mekteplerde Dersimden getirilecek olan beş yaşını doldurmus kiz ve Erkekler okutturulup böyütülmesi ve muvezi sarette yetiştirilecek olan bunlar yekdigerile Evlendirilerek Baba ve Analarından mevrus enval ve arazileri içinde birer Türk Yuvası kurmaları temin ve bu suretle Türk Kültürünün Dersimde esaslı bir surette yerleştirilmiş olacağı düşünülmektedir . Çunkü :
Dersim Halki kendilerini Horasandan gelmiş ve Turk olduklarını beyan ederler. Fakat (Kirmanc) denilen ve Fars bozması bir dille konuşan insanlarla fazla temasları neticesi olarak her gün biraz daha ana dil karekterinden uzaklasmislar ve sihi alevilik ve bektasilik bunlar arasinda kolaylıkla da ragbet bulmuştur
Dersimliler Kurt gibi konusan ve fakat henuz onun karekterini hazmetmiyen kendi akideler ile onu yenmege çalişan ve Türk ile Kürt arasında kalmis bir cami'a halindedir . sayeni teessur olan en muhim nokta Dersim anasinin Dersim babasindan evvel kurtlesmeye başlamasıdır. Bunda en muhim saik erkeklerin Civarla temaslari neticesi Türkçeyi öğrenmelerine ragmen. Kadinlarin muhitlerinden bir yere ayrılmamalari yüzünden bir kelime bile Türkçe konuşamamaktadırlar, ve bundan ötürü da çocuklarına Türkçe ogretememekteler.
Binaenâleyn kaninda Turk kanı ekseriyeti olan bu halk kütlesini geriye yani Milli varlıklarına doğru çevirmek için alınacak tedbirler meyaninda ufak çocukların bu gibi leyli mekteplerinde yetiştirilmeleri zaruri ve lüzumlu olduğu Vekâletimizce mutalaa edilmekte olduğundan muktezasina müsaade'i Devletlerini arzelerim ,
Dahiliye Vekili
S.Kaya
|