DERÉ LACI
Wela wela, wela yaman o ordi gurlax amo dormé ma qapan o bexté Heyder u Demeni ré kes xirave nevano ordiye Tirki zaf o cayé welaxe ma nédano ma zuvini qirrkeme cemé Mizuri cendeg u lesu ano ondéri de dame péro tede sin u siwan o
Deré Laci bivéso Yivise mi gavan o bira pérodé, na qewxa asire niya merevé Kirmanc u zalimané Tirkan o desté xo ra xo mecéré sar ma ré qolaye vano pepug béro biniso céncuné ma ré biwano
Qemeré Heseni veré mixara de gino waro malo séré min o beran o Hesé Kali kuno qewxa besliu ve dos ser ano Hemé Civé Keji persené xismé ordi u tawiran o Yivisi xo sano Pulé Pil Xatuné hem dano péro, hem qeydu vano vano "tu hiré ordi onté ma ser de axir din Islam o desté Haqi dame péro ordiyé to ra neferé néverdanu"
Deré Laci bivéso Yivisé mi cet o ordi gurlax amo dorme ro ma gureto desté xo ra xo mecéré ma héfé az ve azé xo gureto qirkeme qirnékeme néqedino, ordiyé dewlet o kam ke mara bimiro cayé xo cenet o Laci sero dame péro asmé ra roz vineto Ordi vireniya to dero Yivisé mi xo bicarne kemere ordi vireniya to dero, bao gori xo bicarne peyé kemere se ke polate giné ro Yivisé mi eskeré Tirki kot ve dere ka ma u piyé to ré bero cigera mi xevere vano "bao, pérode ma pérodime meyité mi cameverde, tey bere" dina de coru ontene nina malé tarva cigera hare ewro zor kerdo qolé heté Petere Yivise mi kisiyo eskere Tirki koto dere
Laci ver de Yivise mi suya hire Lazé mi dest u boji semerné we koto ra wérte tawire biko lerze meke ravér meso, rew memire ordiyé na zalimi zaf o dina ma sero kerda sojia sure cé asiruné xayinu birijiyo qirkerdena ma arda risvet u pere sima ke teseliya xo ma ra gurete meste-birro halé sima jé halé Hermenian o ma do péro, héfé xo u hot bedeli gureto merdena koy persena, ma ré saltanet o
Arekerdox: Zilfi
AX WAYi, WAYi, WAYi
Ax wayi wayi,wayi wayi Leminê leminê, leminê wayi
Asirenê çê-vêsaenê ! Nafa bêrê tufong berzê Zalimê kiafirê Qaji Pasayi, No zalim bi ve sebevê meyitê sima. Dardi we hiris u dipadisayi, Ora têpia sêrr ard Qolun u Qoçgirono, -Leminê leminê- Qozon u Seyid Rizayi.
Asirenê çê-vêsaenê ! Bi sebebê maê emserri, Jê Xidirê Ali, Jê Usênê Qeraman Agayi. Têde Koê Dersim ra qirr kerdi -Leminê leminê- Aga u Bavayi.
No çê-vêsae qey newerdo Niaz u qurvanê Qemerê Hemed Agayi, Tirku ostori ardi berdi Sarê Jêle sero fisti kayi. Ewro de tim-mutaji nun ra cêvisiyê, -Leminê leminê- Niaz u sa u pêskês u rayi.
Ewro de gêdig serde yeno, -Leminê leminê- Çêfê çê Mamed Agayi. Bi sebebê maê emserri Cêr Xidirê Ali, Asirenê çê-vêsaenê! Cor Usenê Qeraman Agayi. Têde koê Dêrsim ra qirrkerdi -Leminê leminê- Aga u Bavayi.
Aga u Bavayê koê Dersimi, Zalimê Usenê Avdile Pasayi Nê tayê kerdi pêskes Mistafa Kêmalê Pasay rê rusnayi. Asirenê çê-vêsaenê ! Direga wertê hard u asmeni biye, Çê lazê Sawsên Agayi. Xanimê dine ki goçkerdi, Mara ravê, kertê Avzerdê vêsayi de rusnayi. Azo ke pêy de mend, Surgun kerdi, goçkerdi berdi Qezon u Melmeketu ra fetelnayi.
Ne; piya verdayi, pi 've laji ra Ne dae-mae 've çêna ra, Ne qe-ke-nê, wae u dibirayi. Pêro mazurên u hêsirên u, ?erivên ra qirr bi qediayi.
Na dawa ma dawa çêverê tuya Xizirê serê dengiz u deryayi. Na dawa ma, dawa çêverê tuya To nêzu zona Tuzik Bavayi? Bava na qesirê koti menda, To çaê sarê xo kerdo binê cilê siayi.
Nê asirenê çê-vêsaenê Bêrê sime diyarê Harsiya vêsaiye. -Leminê leminê- Tenga Memed u Mursa agayi. Nê to qarsiyê dost u dismêni ra Qonagê sipey virasti, -Agayê mi, agayê mi- Çitur nia caverdayi? Xirava Heq'ya ke simarê vajiye, Dest u payê sima girediayi, Sima çekê miya xo kerdi ra, Eve xo dêsti ra berdi Pilemoriya vêsaiye de dayi.
Nê bêrê sime diyarê Tumê Gomê vêsayi, -Leminê leminê- Melulêniya hire xanunê çê Dursun agayi. Nê bêrê sime diyarê Dagbegê vêsayi, Qirrkerdi rezê çê Weliyê Khali ded u birazayi. Pancirasê vêsayi de hêfê mibêro, Nundaena çê ismayilê Sileman Agayi. Nê bêre sime diyarê Tojinga vêsaiye, Hêfê mibêro pil u qizê çê Boz agayi. Askiregê vêsayi de Hêfê mibêro kistena Xiroli agayi, Mêçiya vêsaiye de, Hêfê mibêro xanê çê Usen Agayi. Nê bêrê sime diyarê Pardiya vêsaiye, Hêfê mibêro lazê Dewresê Qemer bavayi. Mazra vêsaiye de, Hêfê mibêro domonunê çê Xidirê ivisi, Hire rezunê çê Hemê Mistefayi, Hire rezunê çê Ferat agayi. Nê vilê Kewlê vêsayi de Hêfê mibêro to Aliyê Khêki.
Asirenê çê-vêsaenê ! Pilemoriya vêsaiye de Na vist u diteney ke qirrkerdi, Kerdi zerê ju xendeki, Zoni na ro serê zerra Ali u Mistefa agayi, Pörtê panguleti cira veti.
Nê ve Puxtarunê vêsau vera Aliyê mi,- Mistafayê mi,- ismayilê mihêniyo. Nê bira no sene Qanuno korro-kutuko, Na dewr wertê made têskil biyo. Vêyvê dilazu juki pira Ma werte de, qe pia nêbiyo. Ne bira-bira yêmaê ma Haq de çêverê kêsi nêkero, Na rae qesasê Hermeniyo, Lêyê medagi, topê kurasi, qalivê sovini Kêsi rê nêsiv nêbiyo. Ax meyitê kêsi nêamo Verê çêverê kêsi de tenasuri ser nêniyo.
Dilegê ma ke cenavê Heqi ra esto, izma des u hawt duwelu ju bo, Jü roze Anqara de, sarê nê giawuri sero biqetiyo.
--------------------------------------- Arêker: Hawar Tornêcengi Vatog: Memedê Mexsudi Serre: 1979
|
ÇUXURE
Wayi wayi wayi Süli Axaye mý wayi De wayi wayi Hesen Axaye mý wayi Hequtala bývesno çe Celal Pasayi Hequtala býnýzno bero çe zalim Celal Pasayi Axlere Çýmýre xaným u axayi pero giredayi Fiþt ra raye rusnay ap u ded u beg u býrazayi Berdi vere Kerte Mazgerdi de hata son tija amnani vera xanim u axayi vmdarrnayi Celal Bayari emir do axýr makina kurmis kerde Zalimi ver ra nay be ma ra qoluncone ma de sýbiyane makino perrayi Celal Bayari emir do axýr makina kurmis kerde Zalimi verra nay be ma ra qoluncone ma de sýbiyane makino perrayi Süli Axa vano "Derde dinalige mý de sono bine topraxa harde þiyayi Dew u týmare ma jüvini ra bare kerde bene sa dewiz u morevayi Kýstena ma re bene sa jü Ýmge sero reqeþiyayi Çuxur a,Çuxur a Memed Axaye mý kemer o. Çuxura merese Hesen Axaye mý kemer o Elçiye býrusne Süli Axa ecele nevýndero bero Celal Bayar meymano gýran o emso nevýndeno ma sero Süli Axa ax keno dano zonine xo ro Tersa mý ke zalim ma befo qýrrkero Hefe çe Qýrre Mewaliye Badi mara býcero San o de san o Hesen Axaye mý san o De san o san o Memed Axaye mý san o Pepug u goyin roso Çuxure de wejirone ma re býwano Celal Bayar nistoro emso ma sero meyman o Elçiye býrusne Süli Axay re býraye ma wo pilo bero ma ra se vano Celal Bayar çay u qewa ma nesýmeno mara xori heredano Cýxara esta werte beçýkane xo fetelino ma de xayin niyadanö Süli Axa vano derde ma gýran pepug ma re býwano Zerre mý terseno kafir di smenö kan o Zerre mý terseno nafa kafir köke ma ano Xaskar Xanýme vana "Efkar meke mordemi ke xeta kerde hot bedeli tepiya axýr dene xo dano" Çuxur a Çuxur a Memed Axaye mý kare Axlerone Çuxure goç gureto sone vere Kerte Mazgerdi ware Celal Bayari emir do axýr makina na ro xaným u axayi tija amnani vera jü roze cendegi este te výrare Suli Axa vano "Býrayene efkar mekere dina keþi de nina bos a be tivare Cari u þiwane çeverone ma üste ra zern u seme ma jüvin ra kerde bare" Derdi de derdi Hesen Axaye mý derdi Derdi wiy derdi Memed Axaye mý derdi Derdi de derdi Süli Axaye mý derdi Axlerone Çuxure göçe xo gureto sone vere Kerte Mazgerdi Axlerone Çuxure göçe xo gureto waye xo þano vere Kerte Mazgerdi Celal Bayari emir da axýr makina kurmis kerdi Tija amnani vera Sultan u wejiri jü roze qýrkerdi Süli Axa vano "Derde dinalige mý de amay bine hardi Cari u þiwane çevere ma üste ra dew u timare ma jüvin ra bare kerdi.
Vatox: Sýlenýano Qýz Areker: llawar Torne cengi Lawike dersimi sayfa 93-95 M.Duzgun
|