E-Mail Adresi : info@dersim.biz

           Dersim Logo Dzyn

Jenosid (Soykirim) Nedir?

Bu Site: Dersim Jenosidiyle ilgili yurutulen imza kampanyasini ve
Dersim Jenosidi davasini uluslararasi mahkemelere tasinmasini destekler.
http://www.f28.parsimony.net/forum68141/index.htm
http://www.dersim38.de
http://www.dersim38.org
http://www.dersim38.com

 Bir Fotograf Bin Kelimedir -26-

Dersim “38” Surgunleri
“Bu Sehrin evlerinin duvarlari ve insanlarin yurekleri bu agir yuku hep tasirlar, nerden hangi yoldan bu sehre gelinse mutlaktir yolunuz Dersim “38” cikar, kacmak kurtulus degildir bu sehirde, bunu en iyi biz biliriz, kacmak inkardi ve jenosidi isleyen isgalci turklere teslimiyetti kacmayi deniyenler de oldu  -denendi cokca- olmadi.”

Dersim Jenosidi Hakkinda 26 Gazete Kupuru
Kaynak: Ulus Gazetesi 1937
"1938 yilindan elimizde hala Jenosidi haber veren herhangi bir gazete kupuru yoktur , bu tasaduf degildir aslindan normal , cunku Dersim jenosidi son derece planli programli bir soykirimdi ve 38 yilindan bolgeye gazeteci sokulmadi, ama 1937 yilindan Dersim hakkinda kabarik sayida yayin yapilmis anlasilan “vahsi”ve “yok” olmasi gereken Dersimlilerin soykirimi icin “Kamuoyu” hazirliklari yapilmakta yani turklerin bu oyunlari hep aynidir ilkin bir cani bir dusman yaratacaksin sonrasi kolay"

EMA LENGE (Roman)
Av. Hüseyin Yıldırım
ISBN: 91-973126-3-0 / MÄ°TTANÄ° YAYINLARI 1999 Isvec

“Uzun süre silahların sesini duydum. Nerdeyse annemin altında boÄŸuluyordum. Kolumda ve bacağımda bir yanma ve acı var dı ama henüz vurulduÄŸumu ve annemlerin öldüğünü bilmiyordum. Silah sesleri kesildik ten soma vücudumun ıslandığım anladım. Annemin altından çıkmak için çok uÄŸraşüm ama beceremedim”

Kaynak: Seyhulislam Ebussuu Efendi Fetvalari isiginda 16.asir turk hayati
Yayina hazirlayan: M.ertugrul duzdag
1972 istanbul --sayfa: 109-117
“sadece Ä°slam'ın Sultanının, onlara ait kasabavarsa, o kasabanın bütün insanlarını öldürüp, mallarını, miraslarını, evlat-larını alma hakkı vardır) ve bunlarun ba'de'l-ahz tevbelerine ye
nedametlerine iltifat ve i'tibâr olınmayub kati olma (ancak butoplamadan sonra onların tövbe ve piÅŸmanlıklarına inanmamalı ve hepsiöldürülmelidir”

HACI BEKTAÅž-I VELÄ° ve KÃœRT MESLEKTAÅžLARI
Kaynak: Alevi Kürtler
Dinsel, Etnik ve Politik Sorunlar Baglaminda
Erdal Gezik
Birinci Basim: Mayis 2000, Kalan Yayinlari Ankara
Sayfa: 141-176

Bir Fotograf Bin Kelimedir -25-
Dersim Jenosidi - Saykirimi hazirliklarini yapan turklerinin iki fotografi
1-ulasim icin yol yapimi
2-yapilan ilk askeri binalardan birinin onunde bir askeri rutbelinin fotografi
turklerin soylemleri “yollar yapiliyor, kopruler yapiliyor, kislalar yapiliyor ve medeniyet geliyor”
Kaynak : anonim

Arşivê: Qemerê Civrailê Khêji
Ca: Dewa Cıvê Khêji Gewreke de
Tarığ: 1991, asma Qortqırane
Saadê Tertelê 38i Lazê Cıvrailê Khêji Qemer Ağa
QaydkerdoÄŸ: Ap Mursao Areyiz
Qasete: 1-2-3-4 -5
Nuste Ismail Kilic kerdo Text

KIRMANCCA (ZAZACA) KONUÅžAN KÃœRTLER VE
20.YÃœZYIL KÃœRT DÄ°RENÄ°ÅžLERÄ°NDE ROLLERÄ°
Munzur Cem
Kaynak: www.gelawej.org

Some Remarks on Alevi Responses to the Missionaries
 in Eastern Anatolia (19th-20th cc.)i
Hans-Lukas Kieser Basel, Switzerland Altruism and Imperialism:
The Western Religious and Cultural Missionary Enterprise in the Middle East
Middle East Institute Conference: Bellagio Italy
August 2000 This paper is also published in Columbia International Affairs Online, Columbia University Press, Mars 2001

Dersim Jenosidi Baladi Nizamettin Aric’ten
http://www.youtube.com/watch?v=zgJ_M6Ij9co
umutrojhat; bu guzel calisma icin sag olunuz

Evîn Çîçek

Kürt Bedirxan Bey ve Kürdistan da farklı dini inançlara uygulanan kırımlar. “Bedirxan Bey, 1832’de, savunmasız 120.000 Kürd-Êzdî’yi katletmiÅŸtir.”

“Sunnu kurt beylerinin genelde turk-osmanli devletiyle isbirligi yapip baska dini azinliklarin katliamlarina katildiklari ve bunu araliksiz yuzyillar boyu yaptiklari tarihi bir realitedir, resmi kurt tarihi en azindan resmi turk tarihi kadar bu hususta inkarcidir ve turk resmi tarihinin kopyasi ve tekraridir.
www.dersim.biz”

Ingiliz Devlet Arsivinde Dersim Jenosidi

Dersim jenosidini turklerin nasil islediklerine dair batinin “uygar”devletlerinin cok iyi takip ettiklerini bilmekteyiz, bati devlet arsivlerinin acilmasiyla Dersim Janosidinin bati devletlerine nasil yansidigi da gun isigina cikmaktadir ozellikle bolgede aktif olan Fransa ve ingiltererinin arsivlerinde Dersim janosidiyle ilgili cok belge oldugu bilinmektedir.
Ingiliz Devlet arsivinden Dersim janosidiyle ilgili bir kac belge gormektesiniz
Kaynak: http://f28.parsimony.net/forum68217/index.htm

 Bir Fotograf Bin Kelimedir -24-
Dersim jenosidine katilan bir turk askerin torununun, http://www.nihalatsiz.org/
sitesine aktargidi 5 adet fotograf ve dedesinin Jenoside katilmasindan dolayi aldigi madalyayi asagida gormektesinizDersim jenosidine katilan turk askerlerine verilen “tunceli” madalyasi hala gunumuzde bir suru turkun “ilham” ve “gurur” kaynagidir
sanli serefli turk askerinin Dersimli kadinlari ve cocuklari kursuna dizme madalyasi…
Kaynak: http://www.nihalatsiz.org/

http://www.youtube.com/watch?v=NBY71QvB8xE
YouTube Video Paylasim sitesinde Dersim ‘38 ile ilgili bir cinevizyon, Elsadeniz ellerinize saglik...

Bir Fotograf Bin Kelimedir -23-

Denizli’ye Surgun Edilmis Iki Dersimli.
Kaynak: Dersim Dergisi
izmir tunceliler kultur ve dayanisma dernegi yayin organi
sayi 2, Nisan 2003- izmir
Sayfa: 38

ÇEVERÈ HAZARU/ Binler Kapisi AÇILIYOR
Kemal Kahraman’la Röportaji Huseyin Arslan gerceklestirmis
“Dersim inancı panteist deÄŸildir. Dersimliler GüneÅŸe, Aya, ırmaÄŸa ya da doÄŸaya tapmazlar. Dersim insanı örneÄŸin güneÅŸe saygı duyarken, ateÅŸe saygı duyarken, yüce bir daÄŸa saygı duyarken, bunları Tanrının varlığının ÅŸahitleri, ispatı, zuhuru olarak görür, birçok tanrı olarak deÄŸil. Bu anlamda da panteist deÄŸildir. Genelde Alevilikte ve özelde Dersim Raa Haq inancında batın ve zahir kavramları vardır: Zahir görünen dünyadır, görünendir; batın ise görünmeyen alemlerdir…”
Kaynak:Dersim Kultur ve Etnografya Dergisi
Yil 5 Sayi 7 Aralik 2006
(izmir tunceli kultur ve dayanisma dernegi yayin organi)
Sayfa 134-142

Netherlands Kurdistan Society(SNK) Amsterdam
Dersim Koylerinin Bosaltilmasi Raporu (1995)
68 sayfa (A4) Dil: Ingilizce
“turklerle ayni gökyüzü altinda yasamak istemiyoruz”
Dersimde türk demek: Dersime yanliz ölümü yanliz yok edilmeyi isteyen ve hep zülüm getiren bir devlet, bir halk demekti. Onlar zülmün ve kanin, haksizligin, isgalin temsilidir. Dersimin kutsal toraklarin da, onlar Kutsal topraklarimizda, her gun ruhumuzu cigneyen kara bir lekedirler.Zülüm, yikim ve kan ve gözyasi ve yakilan binlerce yillik köylerimizdeki postal izleri ve ates, kan izleri onlara aittir, yikik duvarlar, pupuk kusunun öttügü bom bos koylerin marifeti onlara aittir.Ve yer ve su ve gökyüzü sahidimizdir ki ;Kalbimizde ki o ses “turklerle ayni gök altinda yasamak istemiyoruz” diyor, bunca zülümden sonra, adiniz zülüm olsun, kan ve yok etme olsun“kilicla gelen kilicla gidecektir”

Bir Fotograf Bin Kelimedir -22-
Weliye Wusene Yimami (1889-1958)
Sayire Hewa Dere Laci
Kaynak: Tija Sodiri Dergisi
Sayi 5 Sayfa 79-81 Yil: 1997
“Dersimin Onemli Sairlerinden Weliye Wusene Yimami (1889-1958)
Dere Lacide Asira Demenu (Demenan asireti)Jenosidci turklere karsi Direnisini sonradan bir Destan olarak Dersim edebiyatina Kazandiran Sairlerimizdendir, bunun yanisiria Dersim edebiyetina bir cok agit kazandirmis sairimizdir”

Kaynak:Alevilik ve Kurtler 1997 Wuppertal Almanya
Mehmet Bayrak
DERSÄ°M'DE KIZILBAÅž KÃœRTLER
Marjinalite (Aykırılaşma) ve Rafızilik
Peter J. Bumke
Sayfa 404-417 (Almanca'dan Çeviren: Müzeyyen Güzelgün)

“Dersim Dini Raa Heqi Hakkinda Bumke tarafindan 1970 li yillarda Mazgirtte yapilmis arastirma, arastirma Dersimin onemli ruhani ocaklarindan Seydanlari (Seydu) ele almakla beraber, genel Dersim dini hakkinda son derece cok bilgi vermekte”

Nazimiye Tetkik Seyahati Notleri

Kaynak: Altan 39/42 --1938 Istanbul
Sayfa:46-59
Hayrettin Ozdal-Necip Erdem
“Türk Okul sisteminin en azindan 1938 jenosidi kadar Dersimi yok etmek icin gelistirildigini bilmekteyiz, Dersim ’38 fiziki oldurmekti, ama turk okul sistemi Dersimin “RUHUNA” kast eden bir sistem ve Dersimlinin kalbine saplanan kahpe turk hanceriydi”

AŞİRET AŞİRET DERSİM

SEYFÄ° CENGÄ°Z
 
Kaynak: Dersim Jenosidi Forumu:
http://f28.parsimony.net/forum68141/index.htm

“Evro Dere Lacide Asmen’ra Roz Vıneto”
Bir Fotograf Bin Kelimedir -22-
Dere Laci’de turkler tarafindan esir alinip sonradan katl edilen Dersimliler..elleri bagli olan No:5 Dere lacideki direnisin Senbolu haline gelen Hese Gewedir...
Kaynak: www.mamekiye.de

Kaynak:Vate Dergisi
Sayi 1 yil 1997- Isvec Sayfa:5-20
Munzur Cem- Roportaj: Meme Jele
Qeseykerdena Civrayîle Heme Dundî, dewa Heyderû Kekliğe ra: "ROZE VE ROZE PE MA XAPİT, HATA KE MA QİR KERDÎME"
“werezaye Seyîd Hesenî, ey xo est uwe ke biremo. Çi esto ke beÅŸe nekerd, eskerî na pa kîst. Peye conî kî şî meyît kas kerd ard lewe uwe, sare ci ra kerd, çuwalo ke mîyane qatirî ra wo, est o çuwal; ma devam kerd.Tene ke mend ma zona ke Xide Heme Qizî kî kîsene. Ma ke hevikena şîme, na ra kî o guret
tene senkek ma ra fîst durî, berd tolde, na pira kîst. Sare dey kî ze aye bînî ci ra kerd, est çuwal”.

Sinemilliler
Bir Alevi Ocagi ve Asireti
Kaynak: Kirkbudak Dergisi
Sayi 6 Ankara, yil 2006
Sayfa: 19-59
Ayfer Karakaya-Stump

HEWA ALİYÊ GIRMİ (SOXARİYE) varyant 1-2-3
Arêker: Hawar Tornêcengi
“Vazê “mêero, na zalımu dest mekuyo.
Koê Dersimi yo gırso, phano!
Tufangê ho berzo peyê phoştia ho!
Hêfê mı bijêro!
Ko 've koê Dersimi, bıra bifeteliyo”

Arker: Hawar Tornêcengi
Vatoğê na (şüare), bırayê khalıkê mı Hesê Cengi'yo.
“Ya de dina dina,
Bıraê mı bağıre verde hêgayi.
Zalımu kardi arde wertê Dêrsımi,
Ağlerê Dêrsımi qırrkerdi qedenayi.
Kiafıri kardia ma onte we,
Sarebırnayme jê mal u gayi”

Derleyen Hawar Tornêcengi
Kaynak: Berhem, Gulane-Payiza vırene 1991, Amor 11-12

“DaÄŸ taÅŸ acımdan tutuÅŸmuÅŸ yanıyor
Bu karanlık delikte hiç sabah olmuyor
AÄŸlama yavrum aÄŸlama
Düşman sesini duyuyor”

Bir Fotograf Bin Kelimedir -21-
  “yapilan butun zulum bizedir”

Fotograf Kaynagi Dersim 38 Froumu:
http://f28.parsimony.net/forum68141/index.htm

Bir Fotograf Bin Kelimedir -20-
Fotograflarin Kaynagi: Alevilik ve Kurtler 1997 Wuppertal Almanya
Yayina Hazirlayan: Mehmet Bayrak Sayfa : 296 ve 300
“Dersimlilerin ilk fotograflarindan sayilabilecek asagidaki fotograflari 1911 yilindan Henri Rigs tarafindan “Dersim Kurtlerinin Dini”adli makalesiyle yayinlanmistir.
Harputtaki Protestan misyoner Amerikan kurumunu ziyarete gelen Dersimlilerin ozellikle toplu cektirdikleri fotograf son derece onemlidir cunki bu fotografta Dersimlilerin kendilerine ozgu elbiselerini gormekteyiz (erkeklerin) bu elbiseler zaten fotograftadan gordumuz gibi Dersime ozgudur ve rengi beyazdir elbiseler genelde Dersimliler tarafindan kendi evlerinde dikilirdi”

Kaynak:Gundem Gazetesi
Tarih:19.01.2007
Hazirlayan:Cengiz Kapmaz
“Allah kimseye göstermesin gördüklerimi. Müslüman Müslüman'ı vuruyordu. Çocuklar birbirlerine sarılırlardı. Candı, ne yaparsın. Sonra çığlıkları gökyüzüne yükselirdi. Kanları sel olup akardı”

Dersim Bibliyografyasi
Ertugrul Danik
Kebecik yayinlari 1996 Ankara

1996 itibariyla Dersim Hakkinda
503 Bibliyografik Kaynak

Kaynak:Fethi Gurcan’nin Harbiyelileri
Omer Gurcan
Suvari Yayincilik Ankara 2005
Nezihi Fırat (12 Bölük 4331 Yaka No Lu Öğrenci) Anlatıyor
Sayfa 133-142

Dr.Vet.M.Nuri Dersimi ile alakali ilginc bir anlatim, turk istihbaratinin Dersimiyi takibi onun yasami boyunca surdugune dair bir belge

Bir Fotograf Bin Kelimedir -19-
Dr.Vet.M.Nuri Dersimi’nin Butun Fotograflari

“Nuri Dersimi Suriye'ye iltica ettikten sonra Dersim jenosidi hakkinda bazi calismalar yapti ve o zaman Suriye'deki Kurt liderler ve kurumlarindan pek bir destek bulamadi. Yanliz birakildi. Buna ragmen Nuri Dersimi, Dersime olan hasretini ve sevdasini asla yitirmedi. Ve Dersim tarihi icin son derece onemli bu iki kitabi kaleme aldi.
Nuri Dersimi kendi deyimiyle vatan topraklarinin hasretiyle oldu ve “yad ellerde” topraga gomuldu”

Bir Fotograf Bin Kelimedir -18-
Dersim jenosidiyle ilgili asagida 12 fotograf gormektesiniz, bu fotograflar cesitli kitap ve dergilerden derlendi, yanliz bazi fotograflarin “hikayesi”nedir net bilinmemektedir, asagidaki her hangi bir fotograf hakkinda bir bilginiz var ise luften yazmayi ihmal etmeyiniz en kucuk bir hikaye veya bilgi Dersim Jenosidi ve onun tarihte alacagi yerini belirlemesinde onemli bir rol oynadigini unutmayiniz.

Bir Fotograf Bin Kelimedir -17-
Besa Siaye
“Demenu asiretinden, Dersimde silah kusanip isgalci-soykirimci turklere karsi
savasan ve taninan iki bayandan biridir.Aleser Efendinin esi Zarife Xanimdan sonra silah kusanmasiyla un saldi, turklere karsi Demenu asiretinin kendi bolgelerini mudafaasina katildi ve turklere karsi verilen savasta un saldi Dersim halkinin kalbinde derenisin senbollerinden biri haline geldi”

Kaynak:Kocgiri Halk Kareketi 1919-1921
ilk baski 1975 4. baski 1992 Komal yayinlari istanbul
Hazirliyanlar: Komal veya Rizgari
“Dersim`in kuzey-batı parçasını oluÅŸturan Kocgiri turklerin osmanli imparatorlugunun yerine “cumhuriyeti”kurmalarinin arifesinde Kocgiri Dersim asiretleri ankaradan resmen muhtariyet-otonomi istediler.Turklerin cevabi hizli ve kanli oldu merkez ordusunu ve ozel kuvvetleri Kocgiriye yolladilar ve Dersimlilerin bu otonomi istemleri kanla bastirildi Kocgiri de ki turk uygulamalari aslinda Dersim 1938 de turklerin merkez Dersimde gerceklestirecekleri kapsamli jenosid-soykirimin da habercisiydi”

Dersimin Tarihi Mirasi Koc Mezar Taslari.
“Bildigimiz ve tanidigimiz isgalci, jenosidci Turkler icin bu tur eylemler-icraatlar son derece normaldir. Ama tarih bize bunu bildirmektedir ki, Dersim halkina özgü mezar taslari turklerin isgalinden ve “bilimsel” tarih bildirimlerinden daha inatcidirlar. Dersim mezar taslari Dersimin onemli tarihi mirasini icermektedirler”
Kaynak:Dersim (tunceli) hakkinda 1985 tunceli valiligi ve firat universitesi tarafindan Dersimde yapilmis bir senpozyum tebligleri kitabindan.

                 Dersim  Katliamının Tanığı
Asker: Mehmet Gunes
Roportaj: Osman Acar
Kaynak:  http://www.kurdistan-post.com
“Bir köy vardı. Ovacık tarafındaydı. Seyit Rıza'yı destekliyorlarmış. Bizi götürdüler o köye. Köyü insanlarla birlikte yakın dediler. Her tarafı alevlere verdiler. O esnada yangında kaçan bir kadının peÅŸinde bir kız çocuÄŸu aÄŸlıyordu. Üç-dört yaşında ya vardı ya yoktu. Kız çocuk cigerlerini yırtarcasına aÄŸlıyordu. Fakat bizim dilimizle aÄŸlıyordu.  Kadın biraz bekledi. Kız çocuÄŸu anesine yatiÅŸecekti ki, kurÅŸunla yere yığıldı. Komutan kahkaha atıyordu. Dinime imanıma! Kız bizim dil ile aÄŸlamaya baÅŸladı."

Kaynak:Zazalar Uzerine Sosyolojik Tetkikler
Hasan Resit Tankut
Kalan Yayinlari 2000 Ankara
“O zâlim Dersim'in kısır topraklan uÄŸrunda çok ÅŸeye katlanırlar. Ölürler, öldürürler, fakat Dersim'i bırakmazlar. Çünkü bu açılmaz daÄŸ kümesinin sakar tepelerinde ve çetin derelerinde tabiatın hari-kalannı ve esrann hayallannı tıpkı eski Allahlar kadar serbest ve korku duymadan sakınmadan seyredebiliyorlar.Çünkü onlar yalçın kayalar Allahlann durağı meÅŸelikler mukaddes seslerin kaynağıdır. Kam, Åžam ve Seyitlerin dolaÅŸtığı dereleri coÅŸkun seller ve Allahlann durağı sakaratlan fırtına topu bekler.Bu itibarla Dersim, ebedi hamileri ve daima muzaffer ruhanileri olan mübarek bir yurttur. Âşık onu öğerken bakınız ne demiÅŸtir:AÅŸiretler cömert hakkın rakına Munzur baba durmuÅŸ kablegâhına Sultan baba derler bunun ÅŸahına Seslenir topları, yeli Der sim'in”

Bir Fotograf Bin Kelimedir -16-
Nokta Dergisi 28 haziran 1987
Kapak sayfasi arti sayfa 11-23 fotograflar ve yazilar
Yaziyi Hazirlayanlar:Aysenur Arslan, Hidir Goktas, Nadire Mater, Mahmut Ovur ve Seral Ozzeybek
Fotograflar:Mahmut Ovur ve Seral Ozzeybek
“yil 1987 ... tunceli’nin Halbori Koyu. Dersim’i kimi yasamis, kimi anasindan, babasindan ogrenmis”

Kaynak: Osmanlilar Devrinde
Dersim Isyanlari
Yazan Kurmay Albay Burhan Ozkok 1937 Askeri Matbaa
69 Sayfa ve Ekte 3 Kroki
“Dersim'de cozume askeri bakmaktadirlar.Ve nihayetin de artik turklerde bir “kultur” sekli alan jenosidler zinciri , baska halklari bitirmek, temizlemek, yok etmek en sonunda,Dersim toplumunu da 1938 de bulmustur.
Turklerin Dersimle ilgili planlarini seyhulislam Ebu Suud fetvalarini okumayan ve osmanlilarin Dersime seferlerini bilmeyen anliyamaz. Iste Kur.Binb Burhan Ozkok JUK raporunun evveliyatidir”

Bir Fotograf Bin Kelimedir -15-
Kaynak:Dag Ciceklerim (Anilar)400 sayfa
Sidika Avar
ikinci Baski, ogretmen dunyasi yayinlari
1999 Ankara
Kitabin tumu: http://www.dersim.biz/SAvarDagCiceklerim.pdf
“Sitede Sidika Avarin yayinlanmis kitabinin tümü, Elektornik olarak mevcuttur (asli 1200 daktilo sayfasidir kitap bunun bir ozetidir denebilir)
Ve kitap dan belki daha da onemlisi fotograflar da simdi eklenmis bulunuyor.
Bir Dersimli sairin dedigi gibi “yapilan bütün zülüm bizedir”
 
Beyaz katliam Dersimlinin RUHUNA Türkler tarafindan yapilmis en buyuk saldiridir
Evet Bizi RUHEN oldurmek istiyorlar Dersim dusmanlari.”

Kaynak:Oykuleriyle Dersim Agitlari 1
Dere Laci Agidi -Hewa Dere Leci
Sayfa:100-104
Kalan Yayinlari 2002 Ankara
Mesut Ozcan
“Dersim “bedenine uflenen o ilahi ruh”olarak bilinmeli ki Dersim dini Raa Heqq de RUH asla olmez beden olur topraga karisir ama Ruh her zaman durmadan doner durur yeniden dogar iste bu noktada turk nazilerine sormak gerek Dere Lacide oldurduklerinizi gercekten oldurebildiniz mi?”
“Bu daÄŸlarda ölmek
Hem keyiftir, hem de saltanat bize
Bu dağlarda bizle ölenin
Ahirette yeri cennet
Bizimle beraber bu dağlarda ölenin
Ä°mam Hüseyin yolunda yeri cennet”

           Bir Fotograf Bin Kelimedir -14-
“Albay Nazmi Sevgen yeminli bir Dersim dusmani olarak Dersim Jenosidine katildi. Onun istihbarat calismalarina ve cektigi fotograflarina bakilirsa calismasi Prof. Hasan Resit Tankut'un calismalarina denk dusmektedir .Bu calismalar 1926-28 yillarina tekabul etmektedir. Sevgen'in calismalari genelde istihbarat uzerinedir .Ve o sonradan Aliser efendiye duzenlenen suikastin de organizatorudur”
Albay Nazmi Sevgenin yayinladigi 33 fotograf ektedir

Cime 38 ra Ju Pelge (Tertele Dersimi)
Tij Yayinleri 2003 Istanbul
Dr. Huseyin Caglayan
Pelge : 207-232
Torne Sey Rizayi Rustem Polat Qeseykeno
“Ye Sevvliya çena Sey Rızay. Ä°ye bin kuli merde. Vana,"Na mire qesey kena." Jü thomora ho menda, hondae ke, rotey mendo. Vana, "Mı cıra vake; ovvuke çina." Vake, "Va
vındero." Vana, "Çena m', eke şikina, verâ mı bıçarne qulva!"
Vana, "Ez qulva nezanon, kamji het dera?"Vana, "Heto ke roze sodıri vejino, u het dera. Eke beşe kena,
ÅŸikina mı bınÄž meyitu ra vezena, vere mı raçarne uza (qulva)."
Vana, "Tene ez çolıs biyu ke, ver bıçarni, mı beşe nâkerd."

Binbogalarda Dersim Dini Raa Heq’e Bagli Kurmanc-Kirdas (Kurt) Aleviler hakkinda 1906-1907 bir arastirma
Kaynak:Alevilik ve Kurtler 1997 Wuppertal Almanya
Mehmet Bayrak
Sayfa 378-388- Hugo Grothe
“Onbaşı Ahmed bir Kızılbaşın evine ayak basmaya önce pek istekli görünmedi,çünkü Peygamberin buyruklarını hiçe sayıp Ramazan ayında oruç tutmayan, ÅŸarap içen insanlar ona göre deÄŸildi. Köye dönerken de bana her mutaasıp Müslimanın hazırda bulundurduÄŸu türden, "yoldan çıkmışlar" hakkında aÅŸağılayıcı nitelikte öyküler anlattı, örneÄŸin kadın ve erkeklerin, rastgele birleÅŸtiÄŸi gece ayinleri gibi. KızılbaÅŸlarm bu ahlaksız davranışları konusunda dolaÅŸan bilinen öykülere ilaveten Ahmed, düğünlerde de düğüne katılanlar arasında serbest cinsel iliÅŸki geleneÄŸi sürdürüldüğü konusunda iddialarda bulunmaktaydı. Bununla da yetinmeyip, KızılbaÅŸlarm, evlerine misafir gelen Türke sundukları yemeÄŸin içine tükürdükleri masalını anlattı”

Adi: Xeycane (Hatice 1 (Bir) Yasinda
Yer: Dersim -Nazimiye- Civarik Koyu
Tarih: 1938 Yaz
Ve ailenin diger 53 ferdi jenosidci turklerin katliamina ugradilar
Ya da Civarik Koyunden Bertal Efendi Ailesinin hikayesi
(Dr.Sait Kirmizitoprak’in Ailesi ayni zamanda)
Kaynak:Dersim-Civarik Iki Uclu Yasam
Peri Yayinlari 1998 Istanbul
Huseyin Akar
Sayfa:Kitapda Bertal Efendi Ailesinin Katl Edilis anlatimi daginik oldugu icin cesitli sayfalarindan derlendi
“iki asker peÅŸine taktılar. Biraz sonra, beyaz bir entari giymiÅŸ, postalları ellerinde
geldi. Nahiye müdürü; "bu ne hal Süleyman Ağa?" deyince
-Bu hak yoludur, pir yoludur, erenler yoludur, Kerbela yoludur, böyle gidilir"

Usvu Asireti Lideri Kamer (Qemer) aga turkler tarafindan surgun edildi ve surgunde vefat etti (fotografi asagida)
Qemer Aganin oglu Findiq aga turkler tarafindan tutsak edildi Seyid Riza ve diger Dersim Liderleri ile Elazigda turklerin mahkemesinde “yargilandilar” Findiq aga Seyid Riza ile beraber idam edilen Dersimlilerden..Findiq Aga ve Qemer Aga hakkinda Yakilan Agit Kirmancki orijinali ile turkce cevirisi asagidadir
Kaynak:Oykuleriyle Dersim Agitlari 1- Ankara 2002 Sayfa: 158-162
Mesut Ozcan

"Bizi götürecekler darağacına
Bugün soruyor bize Kırmanciye'nin davasını
Zalim bize soruyor Kırmanciye'nin davasını"
Fındık Ağamı aman götürmüşler darağacına
Fındık Ağamı asmayın, el gelsin erkekliğin seyrine
Ah aman VuÅŸene Seyd diyor:
"Kamer Ağa, eviyanasıca, neydi bu başımıza gelen
Beni dinle, kurşun atalım, ta ki ölelim erkekçe"

Bir Fotograf Bin Kelimedir -13-

CAPTAIN L. MOLYNEUX-SEEL, A Jorney in Dersim, (1911)

1911 yilindan Dersime bir gezi yapan SEEL’in ekte yayinladigi sekiz (8) fotografi gormektesiniz
Ayrica SEEL ic Dersimin bir de haritasini cikarmis harita Dersim Neresidir basligi altindadir

Ethnic Differentiation among the Kurds:
Kurmancî, Kizilbash and Zaza
Paul White
“Until the mid-1930s, the people of Dersim lived in a situation of unrecognised independence. Each tribe had its own assembly (meclis). Altogether, those assemblies made up Dersim's general assembly (Dersim Genel Meclisi). All the Kurdish tribes and armed units had to accept this general assembly's decisions (Hasretyan, 1995: 261). The Dersimlis had not submitted even when Dersim was named a kaza (district) by the Ottomans in 1848 (Molyneux-Seel: 1914: 67).”
Kaynak: http://members.tripod.com/~zaza_kirmanc/research/paul.htm

Bir Fotograf Bin Kelimedir -12-                        
1938 Dersim Jenosidinden Sonra turkler tarafindan
Surgun edilen binlerce Dersimli aileden Biri
Kaynak: Hawar Tornêcengi’n Ozel Arsivinden
Berhem Dergisi Sayi 5. Yayinlanmistir, 1989 Isvicre
“Fotraf de Surgınê Dersimiyê 38i asênê.
Hetê veri çhep de dewa Pilemoriye Çirig (SaÄŸlamtaÅŸ) ra Polat (Nufıse de „Rengo Arslan“ , werte de çêna xo Fatma Arslan, lewe de dewa Açireri ra ju Cênıke eve domani. Heto peyen de dewa DaÄŸbegi ra, çê Weliyê Khali ra Ju mordem u ju Hermete. Heto raÅŸt de ki Hermeta Rengo Arslani asena”
“Fotografta Dersim 1938 sungunleri gozukmekte
Onde sol tarafta Pulumur Cirig (saglamtas -tr-) den Polat (nufusta Arslan) ortada kizi Fatma Arslan, Fatma Arslanin ayninda Aceri koyunden bir kadin cocuguyla.
Arkadakiler: Dagbeg (Pulumur) koyunden Weliye Khali ailesinden biri ve yaninda bir bayan en sagda Arslanin esi (Fatma Arslanin Annesi)”
Serva na informasyon u Na fotrafe rindeki Wes u warbe Hawar Tornêcengi

Jandarma Umum Komutanlgi'nin yayinladigi
Dersim Raporu ya da "Dersim Jenosidi El Kitabi" olarak
adlandirdirgimiz JUK Raporunun orijinal Baskisinda cok ayrintili 1938'e kadar. Dersime isgalci turkler tarafindan yapilmis askeri harekatlarin askeri haritalari bulunmakta iste asagida bu haritalardan yedi (7) tanesini gormektesiniz raporda toptan 9 harita bulunmakta

Kaynak:Welat Serhedî Ozel Arsivinden (siteye ulastirdigi icin tesekkurler)

Jandarma Umum Komutanligi Dersim Raporu
Kisaca JUK olarak Dersim Arastirmalalarinda belirtilen
Aslinda “Dersim Jenosidi El Kitabi” olan bu rapor
Gizli ve zata mahsus
Kayit altinda 100 tane basilmis
Bu bolumu surgun edilecek Asiret ve Kabile liderlerini icermekte
Yanliz 1938’de turkler bundan vaz gecip listede olan butun aileleri Dersimde Oldureceklerdi…
Kabile ,Asiret, Aile ve kisi isimleri turkler tarafindan “turkcelestirilmeye” Calisilmistir..

Kaynak: Dersim (JUK Raporu)
Kaynak Yayinlari : Istanbul 1998
Sayfa:195-225

Bir Fotograf Bin Kelimedir -11-
Kaynak: Ömer Kemal Ağar
Tunceli - Dersim Coğrafyası
İstanbul-Türkiye Basımevi 1940

L.M. Ozel Arsivinden

Kaynak: http://f28.parsimony.net/forum68141/index.htm

TANZİMATDAN KOÇGİRİ DİRENİŞİNE
Kaynak:Dersim Yazilari
Sait Ciya
Tij Yayinlari 1998 Istanbul
Sayfa: 117-163
“Dersim güçleri askeri haberleÅŸmeyi saÄŸlayan telgraf hatlarını iÅŸlemez hale getirdiler. Çatışmalar giderek ÅŸiddetlendi, Ovacık ve Hozat kuÅŸatıldı. Dersim kuvvetlerinin direniÅŸi karşısında tutunamayan NeÅŸet paÅŸa, 4.Ordu komutanı ile haberleÅŸerek yeni güçleri devreye soktu.Yenihan, Zile, Erzincan, Refahiye, Tercan, KiÄŸi, Arapkir, Erzurum'daki Karahisar, Koçhisar, Hamidiye taburları 1 Haziran itibarı ile Dersim'e hareket etti. Hamidiye Alayı, Cibranlılardan oluÅŸan 36. Alaydı. Çatışmalar giderek ÅŸiddetleniyor, fakat Osmanlı güçleri ilerliyemiyordu. Hozat yolunu dahiaçamamışlardı. 4. Ordu komutanlığı baÅŸarısızlık karşısındaGeneral Mehmet Sami komutasında Erzincan, Refahiye, KiÄŸiyedeklerini de Dersim'e yolladı. 34. Hamidiye Taburu da harekete geçirildi ve Ovacığ'a ulaÅŸtı. Dersim'de büyük kuvvet birikmiÅŸti.”

Bir Fotograf Bin Kelimedir -10-
Asagidaki Fotograflar Dersim yurtseveri (...) Ozel arsivinden Siteye, yollanmistir Yardimleri icin tesekkurler ve islerinde basarilar...

Dersim Dini “Raa Heqi” de ozgun bir Beyit-Dema
Kirmancki ve turkce cevirisi
Kaynak: Berhem Dergisi
Sayi 6-7 yil 1993 Ankara
Derleyen:Munzur Comerd
Turkcelestiren:Mustefa Duzgun
“BaÅŸkalarının aÄŸaları varsa
Başkalarının beyleri varsa
Benimkisi Sultan Düzgün e Kemeri'dir
Duzgın oğul, Kureş'dir babası
Kureş'ın yerini sorarsan mekândır mekân
Kureş'in mekânından bana haber getirsin
Haydi gel, haydi gel, haydi gel!”

turk liderlerinden M.Kemal Ataturk’un
Trabzonda Dersim Jenosidi icin “Start”verdigi Harita
harita Trabzon ataturk koskunde asili bulunmakta

AÅŸiretten Cumhuriyet’e
iki alevi örneÄŸi: varto ve koçgiri                       
Erdal Gezik

Kaynak:Kirkbudak Dergisi 2005 Guz /Ankara
Sayfa:27-47
“Dersim yöresinden 17. yüzyıldan itibaren Sivas, Malatya, MaraÅŸ, MuÅŸ, Erzincan ve Erzurum gibi illere dağılan aÅŸiretler, iliÅŸkinin aksaması deÄŸil geniÅŸlemesini saÄŸlamıştı“

Bir Fotograf Bin Kelimedir -9-
turkler tarafindan 1926 yilinda ankaraya davet
edilip ve gorusulen Dersim Asiret Liderleri
Sonradan Dersimde cogu turkler tarafindan katl edildi
Kaynak: Vet.Dr.Nuri Dersimi
Hatiratim (Dersim ve Kurt Milli Mucadelesine Dair)
Ozge Yayinlari Ankara 1992
 Yayina hazirlayan: Mehmet Bayrak
 Asagidaki Dip Not Sayfa: 232-233

Bir Fotograf Bin Kelimedir -8-
Dersim jenosidiyle ilgili 1938 de bir turk gazetesinde cikmis karikatur
turklerin katliama bakislerini gostermekte sade ve net
Kaynak: Kurdistan Tarihinde Dersim Sayfa 304
Dr.Vet.M.Nuri Dersimi
Komkar yayinleri almanya- ikinci baski 1990

Bir Fotograf Bin Kelimedir -7-
Dersimi tunceliye ceviren ve 7 ilceye indirgeyen turkler sehrin insasini
1-askeri kisla: jenosidi gerceklestirmek icin
2-okul: jenosidden arta kalanlari asimile edip turklestirmek icin
3-lojman: turk isgalci personelin durmasi icin evler
4-camii: Dersimlileri sunnilestirmek icinfotograf kaynagi: www.mamekiye.de
anlasilan fotograf 1930 sonlari -1940 baslarinda cekilmis

Dersim Jenosidine Giden Yolda Onemli Rol Oyniyan
Mimarlardan biri K.Karabekir, Dersimlilere Kin ve Nefretini Hic Saklamadan Gizlemeden Yazmasi Acisindan Enteresan Bir Rapor.
Raporun Diger Onemli Konusu Karabekirin en cok uzuldugu konu Dersimlilerin Ermenileri turk Katiamindan Kurtarma Noktasidir.
Kaynak: Dersim Raporlari / evrensel basin Yayin 2005 Istanbul
Hazirlayan Faik Bulut
Sayfa : 196-218
Kazim Karabekîr Raporu (1918)
Dersim isyanı ile ilgili istatistik! bilgiler*

Saan Aga “Bayraxtare” Kirmanciye Sero Ju Roportaj
Kaynak : Dersim Dergisi
Yil 5 Sayi 9
Subat 1999 Istanbul
Sayfa: 52-59
“Mı be jü Khuresıci, qısle caverda, fotoÄŸrafa de Sa-
ani guret Xozat ra gınayme raâ peyiser sonime Bes-
puxar. Ma ke amayme pe qısle Xozati ra verdime ra
ma serkerd ke Xıdırâ Lıli, Xıdıre Phırçoy jü ki Torna
ibe Miste Sate ibrahim hae dot ra ene. Kince gonini
pırae, Elemana Saani herine de ro, düzme fisega be
durda Saani vıle de dardekerdaiya”

SALÄ°HLÄ° ‘de (Manisa) YAÅžAYIP DERSÄ°MÄ° DÜŞLEMEK
(turklerin surgun ettikleri Dersimliler)
“Bizi ilkin Hozat’a getirdiler, Hozat’tan
 Elazığ’a Elazığ’da kadın çocuk herkesi çırıl
çıplak soyup saçlarımızı kestiler, saçlarımızı kestikten
sonra bizi bir hamama koydular yıkanmamız için
oradan SeydiÅŸehir köyüne götürdüler”
Kaynak:Dersim Dergisi
Yil 5 Sayi 9 Subat 1999 istanbul
Sayfa: 39-44
Bu röportajı dergimiz adına; Hüseyin Ayrılmaz, Yeter
Koçaslan ve Mehmet Durna gerçekleştirdi.

Bir Fotograf Bin Kelimedir -6-
Dersim Jenosidini turkler uzun sureli bir hazirlik sonucu gerceklestirdiler ve ilkin Dersim liderlerini tutukladilar, 1937 yilinda Elazigda kurduklari ve yabancisi olmadigimiz “turk adaleti” kararlari sonucu bazilari asildi, asilmiyan liderler de hapse konuldu ve cogu turk zindanlarindan bir daha sag cikmadilar dahasi, kutsal Dersim topraklari bile naaslerina nasip olmadi iste bu resim turkler tarafindan olume mahkum edilmis iki Dersimlinin izmir zindaninda ki resmidir.
Sag tarafta: Rosnage Koyunden Kaliye Hemedi Ailesinden Usen (Huseyin)
Sol tarafta: Yusvan (Usvu) asiret liderlerinden Keki Aga
Resim 1938 cekilmistir

Kaynak: Tija Sodiri Dergisi yil 5 Sayi 7 yil 2001/ Istanbul -Arka Kapak

Bir Fotograf Bin Kelimedir -5-
Kaynak: Kurtler Isyan-Tenkil
Hidir Goktas
1991 Istanbul – Alan Yayincilik
Ek Fotograflar

Bir Fotograf Bin Kelimedir -4-
turkler Tarafindan Kursunlanmis, Yan Yana Dizilmis ve Numaralanmis Dersimliler
1.Alisan Aga oglu Veli 
2.Haydar Aga oglu Hasan Aga
3. Sirtikanli Mehmet
4.Sirtikanli Ahmet
5.Sirtikanli Ali
Imha tarihi Agveren (Hozat)Köyü 28.4 1938

“Na Zalimu Ma Qirr Kerdime Cendege Ma Kerde Vera Tij U Wayi”
 (Lauka Xide Ale Isme)
Kaynak:(...) Ozel Arsivinden

Bir Fotograf Bin Kelimedir -3-

“Biz dedik bu kafirler (turkler) bizi toplamislar kerbelaya getiriyorlar meger kerbelayi buraya getirmisler”
Dersim 1938 Jenosidini anlatan bir Dersim agidindan, Dersimlilere gore turkler Dersimi Kerbelaya cevirmis kafirlerdir ve Dersim bir Kerbeladir 1938 de...

                 
Dersim Jenosidi Hakkinda
1937 den 44 gazete kupuru
turkler Dersimin tanimlamasini: vahsi, oldurulen, ele gecen , isgal edilen, cahil, seh-aga ve Dersim meselesinden bahs etmekteler kendi basinlarinda ozet: Farkli bir halk ve farkli bir toprak parcasini tabir etmekteler isgal edilmesi gereken.
Jenosidden sonra 1953 de bazi gazate kupurleride eklenmistir.

Bir Fotograf Bin Kelimedir -2-
Dersim Jenosidi ile ilgili Yeni Fotograflar, turklerin Dersimde uyguladiklari Jenosid ile ilgili elimizde cok az gorsel material var cekilen fotograflar ve gazete kupurleri genelde 1937 ye aittir asil jenosidin uygulandigi 1938 turk gazeteleri adeta “susuyor” ve hemen hemen hic fotograf cekilmiyor, Faik Bulut’un “Dersim Raporlari” adli kitabina eklenen bu fotograflar Dersim Jenosidi acisindan onemli gorsel belgelerdir.
Kaynak:Dersim Raporlari -Evrensel basin yayin 3. baski 2005 istanbul
Faik Bulut Ozel Arsivinden Kaynak gosterilmeden kullanilamaz

Dersim Jenosidi-Soykirimi Anma Gunu
Her 12 Temmuz Gunu Saat 20.00 Sehitlerimizin Anisina
Saygi Durusu ve Anilarina MUM Yakma

Erdal Gezık
Doğu Aleviliğinde Seyitlik ve Yakın Tarihte
Geçirdiği Değişimler.*
Kanak:Yeni BinyildaDersim
Sayfa:58-69 almanya
“1920 sonrası Cumhuriyet'in kuruluÅŸu ile seyitlerin çalışma alanları hızla daralacaktı. 1921'de baÅŸarısız Koçgiri isyanından sonra Sivas, Erzincan ve Malatya, 1925 Åžeyh Said isyanı sonrası ise Elazığ ve Bingöl'deki Kürt Alevileri Ankara denetimine gireceklerdi. 1924'te her türden tekke ve tarikat kurumlarına karşı yürürlüğe koulan yasa ile seyitlerin bu bölgelerde rahatça dolaşıp, çıralık toplamaları tehlikeli bir giriÅŸim olmuÅŸtu. Dersim'in bir bütün olarak ablukaya alınması onun iç nüfusu-
nu da tümden zor duruma sokmuştu.

Yemos Xatune Qesey Kena I
Hawar Tornêcengi - A. Ekber Çiçek
Çıme (kaynak): Tija Sodiri-6, Gujige 1997

“Ax derdo derdo derdo, AÄŸgaê mıi derdo
Qemer Ağgay hepıis ra mektuve rusna,
vano: »Xortunê mıira kam weso kam merdo?«
Yemos Xatune mektuve rusnena,
vana: »Bao torê efkar nêvo,
mele usto ra bağgê tuyê Ağgdadi ra çerdo.
QoçoÄŸgliyê zalıimi kardi arda wertê xortunê ma”

Jenosidlerin/Soykırımların Gölgesinde Türkiye’de Ulus Devlet
Evîn Çîçek
Not; Evîn Çîçek’in “Jenosidlerin Gölgesinde Türkiye’de Ulus Devlet” adlı henüz basılmamış olan araÅŸtırma kitabından bir bölüm. Ä°zinsiz alıntı yapılamaz, kullanılamaz.
“Onlar konuyla ilgili olanları yanıltma baÅŸarısı gösterip,  kendilerinin iÅŸledikleri bütün cinayetleri Kürtler iÅŸlemiÅŸler gibi yansıtırlar. Kırdıkları, sürgün ettikleri Kürt halkını suçlu olarak perdenin önüne yerleÅŸtirmeyi baÅŸarırlar. Dünya kamuoyuna soykırımcı bir halk olarak sunarlar. Sanki teÅŸkilatçılar Jöntürkler deÄŸilde, Jönkürdlerdi. Sanki Ä°ttihad û Terakki Partisi, I ve II.TeÅŸkilat-ı Mahsusa tümüyle Kürt önderler tarafından kurulup, bölümlere göre organize edilip, yönlendiriliyorlardı. Sanki 1914-18 arası katliamları yönetenler Balkanlı Enver, Talat, Cemal paÅŸalar ve çoÄŸunluÄŸu Çerkez konfederasyonuna baÄŸlı olan halklardan gelen onların çalışma arkadaÅŸları deÄŸildirler. Sanki 1921 Koçgiri Zerdüşt-KızılbaÅŸ Kürt soykırımını da Kürtler gerçekleÅŸtirdiler”

“Türk yönetimi tarihte gerçekleÅŸstirdigi soykırımlar ile Kürt halkıni da ekleyerek irkçı-soven politikası ile göçü, kaçiÅŸi, kaçirtilmayi, Asya'yi, Mezopotamya'yi KürtsüzleÅŸtirme, yerlilerinden arındirma, etnik temizleme politikasini, hep canlilar yakip yok ederek canlı tuttu. Kısacasi; Göçertme: soykirım-jenosid sözcügüyle tarif edilebilinir.Göçün yaraticılari, göçün birey üzerindeki etkilerinin bilimsel sonuçlarini da çok iyi bilen ve tecrübeli ustalarıdirlar. Her sey bilimsel olarak saptanmiÅŸstir. Sistemli, planlıi, programlı bir yok etme politikasıi mevcuttu”
Kaynak: http://www.peyamaazadi.com

1-Turk Basininda Kisaca “Nineler Cetesi” Olarakgecen Emine Kiyancicek’in Anlatimi
Dersim 1938 Jenosidine Uzanan Bir Durus...
Kaynak: Ozgur Politika gazetesi 22.5.2006

2-Egeli Dersim sürgünleri
Müslüm Yücel
Mavi Sürgün 3
04-10-2001

Daê, mı hêfê to guret
Gaziya Welat (Frankfurt a.M.), 1980, more 2, pelge 8, more 3, p. 10;
Desmala Sure, more 10, Ocak 1994, pelge 5-8.
-----------------------
Na noste seweta interneti kerd hazıir. Sıima ke nostê ho de qalê na nostey kenê
(zitieren), hetê çıimêy ra na mecmua ra zuye bıinosê. Noste niya ra ravêr na mecmuau de vejiya:
------Daê, mıi hêfê to guret
Qıirkerdena Dêrsıimi çıituri biye: Saadi qesey kenê
Qeseykerdog: Ali BaÅŸar, Duisburg 1976
Nosto: Dr. Zılfi Selcan
Kaynak: http://www.radiozaza.de

SOYKIRIM SONRASI DERSÄ°M
Haydar Işık
Kaynak: http://www.haydar-isik.com

“Türk askerinden nefret ediyorlardi. Su veya ayran isteyen askere verilen tas, ya kalaylaniyor, ya da kum ve külle defalarca yıkanıyordu. “Tırk” ve “Eskere Tırk” kelimeleri hakaret olarak kullanilirdi. Nefret Dersim dagları gibi yüceydi”

Kaynak: Kurt Millet Hareketleri ve Irakta Kurdistan ihtilali
Sayfa:80-88
Apec Yayinlari 1997 isvec
Dr.Sait Kirmizitoprak
“Hiç şüphesiz, Dersim'de iki yıl fasılasız bir ÅŸekilde devam eden savaÅŸ,
bütün Kürt tarihinin en acı, en kanlı ve korkunç bir sayfasını teşkil eder.
Kuvvetlerin mukayese kabul etmeyen insan ve malzeme nisbetsizliÄŸi, Der-
sim'in dış dünyadan son derece uzak ve tabii hudutları dolayısıyla da dört bir
tarafından rahatlıkla muhasara edilebilinir durumu, Kürdistan'ın diğer bölge-
lerinin daha önce kısa zaman aralıklarıyla patlayan Kürt direnme savaşları
boyunca ve sonrasında, son derece zarar görmeleri ve yorgun düşmeleri...
Bunlara, o tarihlerde Nazi Almanyası'nın bütün dünya için arzettiği tehlike
dolayısıyla, herkesin kendi derdiyle meşgul bulunması ve tüm dünyanın ilerici
ve hür devletlerinin Dersim katliamına benzer durumlarda seslerini çıkarama-
mış bulunmaları da eklenmelidir.”

T.C. Devlet liderlerinden I.Inonu’nun Dersim “Kasabi” a.alpdogan’a yada turklerin Dersim jenosidini icraa etmeleri icin tayin edilen turk “Heinrich Himmler” yolladigi telgraf
Kaynak:Munzur (Dersim Etnografya Dergisi )
Sayi:23/24 Kapak -Yil 7 2005 Ankara
“BaÅŸladığımız Dersim ıslahatı iÅŸini tam muvaffakiyetle bitirme-
miz için icap ettikçe her türlü yardımları yapmaktan geri durmayaca-
ğız. İki üç sene uğraşmak icap edeceğini tasavvur etmek muvafıktır. Bil-
hassa, kışın dahi askerî vaziyet ve hakimiyetimizi muhafaza etmemiz
ve belki, şimdiye kadar yapılan sel seferlerinden farklı olmak üzere
kaşın ufak mikyasta harekât yapmaklığımız icap edecektir”

Celile Celil
Kaynak: Degisik Yazarlarin Dusuncesi Isiginda Yeni Binyilda Dersim
Sayfa: 70-80Yayina Hazirlayan A.Dersimi Kendi yayini Almanya 2000
19. Yüzyılın 50-70 (1850-1870) yılları arasında Dersim Kürtler
(Rusya Kaynaklari acisindan enteresan bir yazi)
”1876'da, Rusya ile Osmanlı devleti arasında savaÅŸ baÅŸlamadan önce, Erzincan, Kemah, Kuzican, Ovacık, Mazgirt, Kuruçay ve Hozat kazaları Dersim'in esas idari bölgeleri idi. Bu ilçeleri, Türk makamları tarafından tayin edilen Kürt kaymakamları yönetmekteydi. Kuzican Hüseyin Beyin, Ovacık Kahraman AÄŸa'nm, Mazgirt Hüseyin AÄŸa'nm, Kuruçay Yusuf AÄŸa'nm, Hozat Mansur AÄŸa'nm idaresi altında idiler.Dersim'in iç bölgeleri gerçek anlamda bağımsızlığını koruyordu. Kaymakam Türklere vergi veriyor ise de, Åžeyh Süleyman idaresi altında bulunan Dersim'in merkez bölgesi, Türk hükümetinin otoritesini tanımayı ve onlara tabi olmayı reddediyordu”

1937 isyanı Hakkında
Bir Amerikan Yorumu: ABD Elçisinin "KÜRT AŞÎRET İSYANI" Raporu
"AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ BÜYÜKELÇİLİĞİ İstanbul,Türkiye, 25 Haziran 937
Konu: Daha önce Dersim olarak bilinen Tunceli vilayetinde başgösteren Kürt aşiret isyanı.
Sayin Dışişleri Bakanı; Washington D.C.
Kaynak: Amerikan ve Ingiliz Raporlari Isiginda
Dersim
Dr. Suat Akgul
Sayfa 52-55 -Yaba Yayinlari 3 baski 2004 istanbul

Name mı Beser Arğal
Kaynak:Munzur (Dersim Etnografya Dergis) Ankara
 Sayi 23-24 yil 7 2005 Sayfa 19-25
Huseyin Cakmak
“Ağır makna na ro, gemme taramıs kene, qersuni vorene. Mal u doÄŸuri biyo horre horre iye ke gınene ci démdinera hard iye bin ki ramene. Ma tersayme, çena xale mı ez estune ra phoÅŸta ho, me ho est ve gemme. Kotme derre. Ma derre ro ho nave ro, heni derre ro derrero ÅŸime waru. Åžime ke waru de kes çino. Pero ÅŸiye. Ma unca kotme derre ho nave ro eve a hal some dewe. Dewe ki düriya. Eve lıngu raa roza. Ma ÅŸime dewe ke çı ÅŸime, dewe fiÅŸtera cı, bon pero vesne, kıle hona teyra. Mılet péro tever ra u”

Mira vane WuÅŸene Bore Bineni
QeseykerdoÄŸ: WuÅŸene Bore Bineni
Arekerdoğ: Hüseyin çakmak Tariğ: 01-08-1996
Ca: Kemerobel ArÅŸiv: Vakqfe Dersime Äžulanda
Kaynak: Munzur (Dersim Etnografya Dergisi –Ankara 16, yil 2003/4 sayfa 44-52,)

“Hesene Gewere ke pi cene, pero qelfi jüminra giredane finera raye. Werte de Kalu ki este. Rayver Seyid aÄŸay vatene, pile Kalu vi, o rayera kuno. Esker uza sare dey cira keno. Hesene Gewere niadano ke bine gulera sare birnene, rayver can erzeno, cerenora esker vano o mal niyo, qulo, qul bine gulera nie peye vilira sare birino. Esker sare cirakeno, tey cene”
“. Vake esker vervine, ÅŸime Laç, kot me dere ke jü cınike kiÅŸiya, laze ho, davadeve di ser devi, jüyo de kezik, lewedero. Hore qum de kay keno, teneke kay keno, sono meyite mua ho ser tene cizik lino, uncia kay keno. Reyna lino ceronara qum kay keno. Ma vinetme tey niadame. YüzbaÅŸi vake, qarçe ci meve, o hove ho mireno. Tene seker dave esker vake bere lewede rone. Qese hona fekte vi, onbaÅŸi ÄŸil bi, sungi werte berkune lazekte kerd pede. Seke sunki kotve werte bérkune lazeki, cijila lezek hard u asmé lone kerd.”

Dr Suat Akgul’un (Yrd.Doc.Dr.Og.Bnb.Suat Akgul)
Kurt halkina ve Dersime Karsi 1999 yilinda kaleme aldigi, Genelkurmay askeri tarih ve stratejik etud baskanligi yayini olan dergide cikan yazisi asagidadir Ozel harpci “Dr” Suat Akgul’un yazisi hic bir soruya yer birakmamakta
Dr.Suat Akgul Dersim’ile ilgili iki kitap yayinlamistir (Amerikan ve ingiliz Raporlari isiginda Dersim ve Yakın Tarihimizde Dersim Ä°syanları) onun Dersimle ugrasi “gonullu” degil bir gorev oldugunu bu yazida daha iyi gormekteyiz, istihbarat uzmani Jandarma Albayi Nazmi Sevgen ve Dr.Suat Akgul “Gorev” yapiyorlar turklerin ebedi Dersim dusmanliginin “masa”sefleri..

ATATÜRK DÖNEMİNDE BÖLÜCÜLÜK VE BÖLÜCÜLÜĞE KARŞI TBMM'CE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Yrd.Doç.Dr.Öğ.Bnb. Suat AKGÜL
KaynakGenelkurmay askeri tarih ve stratejik etud baskanligi yayini Kasim 1999
Sayfa 59-69-
“Özellikle köylerde ve diÄŸer yerleÅŸim yerlerinde vatandaşı devlete ısındıran, güven veren, saygı duyan bir yapıya kavuÅŸturmak için etki ve propaganda gücü olan insanlardan yararlanılmalıdır. Bunlar öğretmen, imam ve komutan olarak büyük bir sempati yaratabilirler. 1939-1959 yılları arasında Elazığ, Tunceli ve Bingöl bölgesinde büyük bir fedakârlıkla görev yapan idealist öğretmen Sıdıka Avar'ın anıları "DaÄŸ Çiçeklerim" adlı kitaptan öğrenilerek örnek dersler çıkarılmalıdır”

Kaynak:Amerikan ve Ingiliz Raporlari Isiginda
Dersim
Dr.Suat Akgul (Yrd.Doc.Dr.Og.Bnb.Suat Akgul)
Not: Her ne kadar Suat Akgulun isminin onunde “Dr”olsada o Asker kokenli bir zattir..Oyle anlasiliyor ki ozel harpci Jandarma Albayi Nazmi Sevgen’nin biraktigi isi daha profesyonel devam ettiren “genelkurmay askeri tarih ve stratejik etud baskanligin” da veyahut TSK de ozellikle “Dersim Psikolojisiyle” ograsan bir “masada” uzman olarak calistigi buyuk ihtimal.. gunumuzde “disa” yayin hazirliyan onemli ozel harpcilerdendir ozellikle “Dersime” kafayi takmasi bu isin onun calistigi bir “Guruba” havale edildiginin gostergesidir ki hem MIT’te hemde TSK nin belirli yerlerinde ozel Dersimle ugrasan guruplarin olusu tartismaya bile gerek yok iste “Dr” Suat Akgul bunlardan biridir…
Yaba Yayinlari – Istanbul- 3.baski 2004
Sayfa: 32-36
Not:Tercume ne kadar “dogru” yapilmis bilemiyoruz onu ancak belgenin ilgilizce orijinelini bulmakla mumkun, bu acidan Dersimli arastirmacilara is dusmekte..
“Her bir kabile diÄŸerlerinden bağımsız olup bir kısmı hemen hemen Hükümetken de bağımsızdır. Alınsa da, bunlardan, bilhassa mıntıkanın iç kısımlarında yaÅŸayan kabilelerden pek az asker ve vergi alınır. Bir kaç yıl önce bunların arasından asker alıp "Hamidiye Alayları" kurmak için çok çaba sarfedilmiÅŸ fakat Kürdler önerileri, alay düzenlemeyi reddetmiÅŸlerdir. Bunların deÄŸiÅŸmez amacı Osmanlı Hükûmeti'nden bağımsız olmaktır ve 50 yıl önce yabancı himaye saÄŸlama ve Türkler'den kurtulma umuduyla Amerikan Misyonerleri tarafından Protestan olarak kabul edilmeleri için bir hareket baÅŸlatmışlardır”

Dersim Dili Kirmancki (zazaca) Onundeki tehlikeyi gosteren Enteresan-ironik bir yazi Kemalizmin kopyasi olan ve adina “Khurmanc Kemalizmi” dedigimiz “Lehcecilik” safsatalarini turkler gibi 30-40 yildir kirik plak gibi calip soyleyenler ozellikle okumali bu yaziyi...
“Bu noktada lehçe anlayışsı çok önem kazanıyor. Lehçe teorisi laf olsun diye savunulmuyor. Lehçe teorisi sadece dilimizin tarihsel geçmisini inkar etmiyor, bugününü ve geleceÄŸgini de ipotek altına alıyor. Dilin özgürlesmesini engelliyor. Bu tespit aynı öçüde olmak üzere Türk ve Kürt lehçe siyaseti için geçerlidir. Belki de bazilarıi diyebilirki, Kürt Lehçe Teorisi Türklerinki gibi degil. Ne yazık ki böyle düşünenler ya safdilikler (-Ma zonê xode vanime, mordemo bê kav.) ya da dersini iyi çalısmıslar, bir halkın önce nereden bitirilebilecegini biliyorlar”
HEDEFTEKÄ° DIL
Sait Çiya
Kaynak:Munzur Gazetesi Yil 3 Sayi 44

Veyva Wusivê Ale Koyî Anlatiyor...
”Benim gibi kucaklarında bebekleri bulunan kadınlarin elleri de önlerinde baÄŸlamışlardı”
“Kucağımdaki altı aylık kızıma isabet eden bir kurÅŸun onun vücudunu delip geçtikten sonra göğsüme gömülmüş olmalı ki birden göğsümde bir sıcaklık hissettim. Aynı anda da bebeÄŸim haykırdı ve başı yana kaydı. Onun ölümünden bir kaç saniye sonra da kollarım gevÅŸedi ve onun ölüsünü taşıyamaz hale geldim. Ölü bebeÄŸimle birlikte yere devrildiÄŸimde sağımda ve solumda hısım-akrabalarımın ölüleri üzerime yıkıldılar “
Kaynak:Hiris HeÅŸst ve Munzur Kan AÄŸglarken
http://www.zazaki.org  Sitesinden alinmistir

Pile Asira Demenu Ce Cive Keji
Dersim Asira Demenu den bir ailenin sira disi yasami
Dede Cive Keji turklere esir dustu ve turk hapsinde vefat etti naasina Dersim topragi bile nasip olmadi...
Cive Kejin oglu Qemer turklere hic teslim olmadi turklere karsi savasti ve 1990 larda vefat etti..
Xeycan (hatice) kardesi Kazim ile turklere cocuk yasta esir dustuler...asagida onun anlatimlarini okuyabilirsiniz ayrica www.mamekiye.de sesli konusmasini dinleyebilirsiniz..
Foto Kaynak: www.mamekiye.de
Usene Cive Keji Dere Lacide turklere esir dustu sonradan esir dusen butun kafileyi Koo Sure getirdiler onun ve Hese Gewenin orda Kellesini kestiler bir suru kitap ve dergide “mechul” Dersimli esir olarak gecen yukardaki bu iki adet fotograf Demenu asireti Lideri Cive Keji’n turklere Dere Lacide esir dusen ogluna aittir

“kalktım ki ne göreyim, bir sürü çocuk. kimisini bağırsakları dışarıda
toplamaya çalışıyor, kiminin kolu yok, ay ışığının altında kan parlıyor. ama
yine de can havliyle koşmaya çalışıyorlar. dedim "kimse yok, niye
koşuyoruz?" abim, "gaz getirip yakacaklar, bir an önce gidelim" dedi. o
çocuklar, tümü dağıldık saÄŸa sola. bir ormanda yürümeye baÅŸladık”
Kaynak: Evrim Alatas, Ek Gündem, 23.7.2005

Gurdal Aksoy

Dersim Alevi Kurt Mitolojisi
Raa Haq’da Dinsel Figurler
384 Sayfa
Komal Yayinlari-Istanbul
Subat 2006
(ayrintili bilgi icin tiklayin)

Kitap Tanitim: Dersim Alevi Kurt Mitolojisi
Raa Haq’da Dinsel Figurler

Erdal Gezik

Mithra-Düzgün-Munzur ve Aguçan-Kures-Bamasur
(Kaynak: Kirkbudak sayi 6, 2006)
“Bu sorular, Alevi araÅŸtırmalarında ‘Kerbela, Yavuz, ve Cumhurıyet’ konuları ötesinde ilgilenmemeyi gelenek haline getiren büyük bir kesim için, anlamsız olsa da, konuyla ilgili küçük bir grup için son derece açık, ilgiye deÄŸer ve cevaplaması kolay olmayan türdendir. Peki, Aksoy, cesaretle sıraladığı bu sorulara tatmin edici cevaplar verebilmekte midir? “

Asla Unutmamak Icin ...
Hic bir soze gerek birakmiyan turklerin Dersimde isledigi Jenosidin (soykirimin) tanigi bir fotograf… Katliam icin toplanan Dersimliler Kadinlar, Cocuklar... ve arkada ellerinde silahlari turk askerleri…
Halvori Koyu 14 agustos 1938, 217 kisi katl edilmeden evel....
Kaynak : Mehmet Capanin Dere Laci Destani Album kapagi Bone Ma Arsivinden alinmistir
Etno Muzik Yapim istanbul 2005

fotografi ayrintili gormek icin yan tarafi tiklayin....

Mehmet Bayrak’la
Roportaj: Barlas BEYAZTAÅžS – Ãœmit KAYA
Kaynak: Dersimde IKLIM Gazetesi
Dersim Dini Raa Heq ile ilgili enteresan bir Roportaj

Yayina Hazirlanyan:Emirali Yagan
Ozgur Politika Gazetesi
Kasim 2004
“ÇemiÅŸgezek’e 14 Kilometre uzaklıkta, AliboÄŸazı’nın giriÅŸinde, üç köy ve mezralarından toplanmış çocuklar ve kadınlardan oluÅŸan bin kiÅŸilik bir kafileyi Uskéx köyünde, bir koyun ağılına tepeleme doldurdular. Ãœzerine gazyağı dökülüp ateÅŸe verilmiÅŸ boÄŸayı ağıla saldılar. Hareket etmekte zorlanan kalabalığın ortasına dalan. boÄŸa can havliyle ezip geçti önüne geleni, anneler kucaklarındaki bebekleri düşürdü ayak altına, o izdiham içinde ağılın çeperi patladı. Çeperden taÅŸan, savrulan kalabalığın üzerine ağır makineliler kusmaya baÅŸladı. O kurÅŸun yaÄŸmuru altında ne kadar zaman geçti bilmiyorum. Tekini saÄŸ bırakmadılar. Ölü yaralı kim varsa süngülerle deÅŸip, biçip Ã¼st üste yığdılar. Ayaklarına dolanan sabi çocukları yığının üzerine süngü uçlarına takarak savurdular. Sonra da, gözlerimizin önünde gaz döküp ölü çocuklarımızdan, kadınlarımızdan yığını ateÅŸe verdiler.”

Dersim Janosidine “EVET”diyen “Mebus” turk Bilim Adamlari (Docent, Prof. Ord. Prof)
Turklerin “ilim ve irfan” yuvalari dedikleri universitelerde docentlik, prof’luk ve Ord.profluk yapan ilim ve irfan bekcileri dahasi “etik” bekcileri ayni zamanda “Tunceli kanunlari” yapildiginda ve uygulandiginda turk parlementosunda “millet vekili”olarak yer aliyorlardi ve bir toplumun Jenoside ugratilmasina “evet”diye el kaldiriyordu…bu turk ilim ve irfani bu turk etigi olmali.
21 sirada yer alan Prof .Fahri Ecevit Kurt ve Dersim dusmani Bulent Ecevitin babasidir 48 sirada yer alan Prof. Hasan Resit Tankut yeminli Dersim dusmani ve Dersim Hakkinda cok kapsamli yazilari olan zattir o TC devletine Dersim’in yok edilmesi icin epey rapor sunan kisidirde ayni zamanda… butun listeyi gormek icin yan tarafi tiklayin..
Kaynak: Ismail Besikci
Tunceli Kanunu Ve Dersim Jenosidi
Wesanen Rewsen 1991 Bonn/Almanya
Sayfa: 141-148                     

Celal Bayar Basbakanlik Donemi(1937-1939)
Nursen Mazici /Der Yayinlari/istanbul Sayfa 233
“Dersimden oldukça uzak yerlerde kız ve Erkek yati Mekteplerinin de açılması ve bu mekteplerde Dersimden getirilecek olan beÅŸ yaşını doldurmus kiz ve Erkekler okutturulup böyütülmesi ve muvezi sarette yetiÅŸtirilecek olan bunlar yekdigerile Evlendirilerek Baba ve Analarından mevrus enval ve arazileri  içinde birer Türk Yuvası kurmaları temin ve bu suretle Türk Kültürünün Dersimde esaslı bir surette yerleÅŸtirilmiÅŸ olacağı düşünülmektedir”
e) Gruba mensup çocuklarıi zorla bir başka gruba nakletmek (birlesmis milletlerin 1948 yilinda jenosidle ilgili aldigi kararin e bendi)
9 Aralik 1948 de imzalanmistir

Kaynak: Munzur Dersim Etnografya Dergisi
Sayi 22 yil 6 Ankara
Sayfa 4-17
Dersim inanci RAA HAQ da oruç *
Huseyin Cakmak

BİR KUTSAL GÖREV, BIR KUTSAL HEYECAN
Dersim Harekât ve Namusumu Koruyacak Silah!

Sabiha Gokcen Ataturkle Bir Omur
Anilari Kaleme Alan Oktay Verel
2. Basim Altin Kitaplar 1996 Istanbu Sayfa 111-126

Dersim Jenosidi-Soykirimi Mimarlarindan C.Bayar’in basbakanlik donemi aslinda Dersimlilerin Jenosidini gerceklestirmek icin ozel bir gorevdir..
Celal Bayar Basbakanlik Donemi(1937-1939)
Nursen Mazici /Der Yayinlari/istanbul Sayfa: 74-86
C.Bayar "Ey Dersim halkı, eğer silahlarınızı terk ederseniz sizin için kollarımız hazırdır. Merhametimiz büyüktür, fakat gazabımız daha büyüktür. Dilediğinizi seçmek sizin elinizdedir"

turkler Dersimde gerceklestirdikleri soykirimi/Jenosidi askeri bakis acisiyla onemli bir belge arz etmekte olan asagidaki kitaptan ekte 8 kroki gormektesiniz.
Kaynak: turkiye cumhuriyetinde ayaklanmalar (1924-1938)
t.c genelkurmay harp tarihi baskanligi resmi yayinlari, seri no:8ankara gnkur. basimevi 1972°°°°490 sayfa Yayina hazirlayan Kurmay Albay R.Halli

Dersim Soykirimi-Jonosidini Konu edinen 28 haziran 1987 25 sayili Nokta Dergisinin Kapagi “50. yilinda Dersim Isyani” turklerin her zaman “isyan” dedigi olgunun “isyan” degil ozunde Planli Programli soykirim oldugu Derginin konuyu islemesinde acik bir sekilde ortaya konulmaktadir...

Dersim Lideri Sayit Rizanin Axdad daki Evinin Simdiki Hali
Kaynak:Huseyin Elci Arsivinden

Dersim Nufusunun Statigi
1935- 1940 yillari arasinda 11851 insan kayip tabiiki bu turklerin isledigi Janosidin hacmini belirlemez ancak bize cok kucuk bir ip ucu verir..
Kaynak:Tunceli 1973 il yilligi (Tunceli valiligi)Sayfa 47 -Belge ektedir-
 

Sanatı ve savaşı birlikte işleyen insan Alişer ve bugün de yaşamıyla Kürt kadınınca örnek alınan Zarife hanim
Kaynak:Kocgiri Ulusal Kurtulus Hareketi
Evin Cicek
Apec yayinlari

Aliser Efendinin ve Zarife Xanimin turkler tarafindan kurulan tuzak sonucu olduruldukleri bolgenin/magaranin simdiki hali
Kaynak: Huseyin Elci Arsivinden

Soykirima Katilmis turk askerinin anlatimi
Kanynak: Belge ve Taniklariyla Dersim Direnisleri/istanbul
ayfa:393-96 M.Kalman
ASKER A.DEMÄ°RTAÅž "Köylüleri topluyorduk, bir araya getirip 'sizleri koruyacağız, kurtaracağız' diyerek dere kenarlarına veya uygun gördüğümüz yerlere götürüp makinalı tüfeklerle tarıyorduk. Kadın, çocuk, bebe, ihtiyar, genç demeden hepsini, hepsini öldürüyorduk. Subaylar hiçbir aleviyi sag koymayın, öldürün diyorlardı. Daha sonra cesetlerin başına erler kurtlar gibi üşüşüyorlardı. Kollarını sıvazlayıp bilezik, kolye gibi altınları kapmak için hırslı bir yarış baÅŸlıyordu. Kadınlar için altın takmanın önemi büyük olduÄŸundan kolları parçalayarak, keserek altınlar kapışılıyordu. Hatta altın diÅŸler de alınıyordu, alevi öldürüp cennete gitmek, altınlarına da sahip olup bu dünyada da rahat yaÅŸamak o günlerde önemliydi. Velhasıl birçok köyde benzer bu tür ÅŸeyler yapıldı. Bugün Kars'ta Dersim zenginleri var. Bunların zenginlikleri oradan kalma “"Bir gün, 4-5 yaÅŸlarında bir çocuÄŸu komutan bana göstererek 'öldür' dedi. Ben yapamam deyince, yüzbaşı rütbesindeki komutanım çocuÄŸu ayağından tuttu. Güçlü ve kuvvetli elleriyle yanı başındaki kayalara başı gelecek ÅŸekilde kaldırıp, kaldırıp vurmaya baÅŸladı”

Dersim Jenosidi Taniklar
ŞÜKRÜ LAÇIN'İN YAŞADIKLARI
Kaynak:Belge ve taniklariyla Dersim Direnisleri
M.Kalman Sayfa 406-414 /1995 istanbulTarih
“14 AÄŸustos'tu. Ä°smi okunanları ellerinden birbirlerine baÄŸlayarak kafile kafile götürmeye baÅŸladılar. Aradan on dakika geçmeden silah sesleri duyuldu. Patlayan bu silahların kurÅŸunlanan o suzsuz zavallı insanların vücutlarını delik deÅŸik ediyordu”

ASÄ°MÄ°LASYON POLÄ°TÄ°KASI MÄ°SYONER SIDIKA AVAR
Kaynak:Belge ve taniklariyle Dersim Direnisleri Sayfa:442-51
M.Kalman
"Eskiler yeni kardeÅŸlere çok güzel önderlik ediyorlardı. Bilhassa lisan öğrenmede. Türkçe sorulmayan soruları cevaplandırmıyor, sorunun Türkçesini öğretip cevaplıyorlardı. Bana bile aynı usulü uyguluyor, Kürtçe bir kelimenin manasını sor­duÄŸumda ve tercüman lazım olduÄŸunda "Ben Kürtçe bilmiyorum" de­yip iÅŸin içinderl sıyrılıyorlardı. Hepsi de bu lisanı bildiÄŸi için utanıyor gibiydiler.”
 

turk Misyoner Sidika Avar Amerikada Kizilderililere Uygulanan “BEYAZ“ jenosid metodunu Dersimli Kiz cocuklara uyguluyor fiziki jenosidden kat kat etkili olan “RUHI“ jenosidin bu mimarini kendi anilarindan okumak gerekiyor DAÄž ÇİÇEKLERÄ°M (Kitabin tumu PDF formatinda Ektedir 398 sayfa)YAZAR: SIDIKA AVAR (ANILARINDAN BÄ°REBÄ°R DERLENMÄ°ÅžTÄ°R) Öğretmen Yayınları:15,Anılar dizisi:4 Kapak:Cemalettin GÃœZELOÄžLU

Anti- Dersim Yayinlar 

Yabancilarin Gozuyle Dersim Dini
KIZILBAÅž KÃœRTLERÄ° ZÄ°YARET (1858)
G.W. Dunmore
Kaynak: Kurtler Ve Alevilik Sayfa 297-300
Mehmet Bayrak

Yabancilarin Gozuyle Dersim Dini
DERSÄ°M KÃœRTLERÄ°NÄ°N DÄ°NÄ° (1911)
Rev. Henry Riggs
“Bana önce biz Hıristiyanların inandı­ğı Tanrı'nın nerede bulunduÄŸunu sordu. Ona "her yerde hazır bulunan Tanrı" fik­rimizi söyledim fakat bu onu tatmin etmedi. "Biz Tanrı'nın kullarının kalbinde bulunduÄŸuna inanırız. Her nerede dürüst bir adam varsa onun kalbinde de bir Tanrı vardır" dedi bana. “
Kaynak Mehmet Bayrak -Alevilik ve Kurtler : Sayfa 364-371

Dersim Neresi? Cografyasi ve Etnik Yapisi Nedir?
Kirmancki Konusan Dersimlilerin Kendi Ulkeleri hakkindaki belirlemeleri sudur:
Kendilerine: Kirmanc
Dillerine :   Kirmancki
Ulkelerine :  Kirmanciye
Dinlerine: Raye, Raa Heqi, Heq, Kirmanc kelimeside Dersim dinini Belirtir
Dersim tarihi haritalari ektedir...

DERSIM OTONOM BIR COGRAFYA VE SORUNLARI
Dr. H. Çaglayan
(Bu yazi yazari tarafindan Dersim dergisinin
6.sayisinda yayinlanmak uzere kaleme alinmistir)

TARİHTEN GÜNÜMÜZE DERSİM KİMLİĞİ
Sait ÇİYA
 

Dersim Dini Yapisi Uzerine Makaleler
1-Alevilik Hakkindaki 19. Yüzyil Misyoner Kayitlarina Elestirel Bir Bakis ve Ali Gako’nun Öyküsü Ayfer Karakaya-Stump
2-Alevi Kürtler’in etnik kimligi üzerine tartisma"Aslini inkar eden haramzadedir!" Martin van Bruinessen
3-Dersim Ä°Inancıi’nda YILAN VE TARÄ°IKAT DEÄžGNEÄžGÄ°I (Munzir Comerd)
 

Dersim Inancı’nda
DUZGIN
(ASPARÊ ASTORÊ KIMETI /DORUAT’IN SÃœVARISI)Can ile Cihanın Tanrısı, Rehberi ve Himayesidir!Dersim’in Sultanı ve Kumandanı Duzgın’dır. Ayrıca Dersim’deki Kutsal Yer ve Yatırların da Başıdır.Duzgın Aydınlığı Simgeliyor, Evdıl Musa’ysa Karanlığı!Evdıl Musa’nın Askerleri’ne Karşı Duzgın’ın Askerleri Duruyor.
Munzır COMERD

Dersim Inancı’nda
HIZIR
(ASPARÊ ASTORÊ QIRI/ BOZAT’IN SÃœVARISI)Yalnız Çharekli AÅŸiret Tanrısı DeÄŸil, Bütün Dünyanındır!Her Yerde Hazır ve Nazırdır!Dara Düşenin Dostu ve Kurtarıcılar Kurtarıcısıdır!Yoksulların, YaÅŸlıların ve Kimsesizlerin Babasıdır!ONUN RESMI MEKÂNI: BAZI DERSIM GÖLLERIDIR!Her Yıl “Hızır Ayı” GeldiÄŸinde Dersimlileri Ziyaret Etmektedir!
Munzır COMERD

1935 Dersim icin turk hukumetinin cikardigi Janosid Kanunu
Dersim Jenosidini Hazirlayan turklerin meshur tunceli kanunlari, kanunlar turk cumhurbaskani icin bile son derece radikal icralar icermekte olmali ki PKK ile savasta S.demirel “bana tunceli kanunlari aldiramazsiniz” demisti iste o turk kanunlari yada Dersimin Jenosid FERMANI
Tunceli vilâyetinin idaresi hakkında kanun
(Resmi Gazete ile neşir ve ilân : 2/1/1936 - Sayı : 3195)
Kabul Tarihi 25.XII-1935 NO 2S84

DERSÄ°M SOYKIRIMININ KRONOLOJÄ°SÄ°
(Kaynak: SEYFÄ° CENGÄ°Z, DERSÄ°M VE ZAZA TARÄ°HÄ° SÖZLÃœ GELENEK VE TARÄ°HSEL GERÇEK, V. BÖLÃœM)

Dersime Resmi Kemalist Bakislar...
Tunceli (Dersim) meselesi hakikatla yuz yuze , cumhuriyet gazetesi 29 haziran 1937 Y.Mazhar Aren
"Onlarda zeka denilen şey, şikarını pençesinden kaçırmak, şikar olduğu pençeden kurtulmak için bazı canavarların gösterdiği insiyaki halden başka birşey addolunmamalıdu"
"Dersim, et Dersim, kabuk Dersim, Dersim'in ıslahına gerek yok. Temdide (iÅŸi uzatmaya) gerek yok. Dersim'i boÅŸaltmak gerek. Biz yapmasak bu iÅŸ çocuklarımızın üstünde kalacaktir”
 
YÜZ SENELİK DERSIM İŞİ ŞİFA YOLUNDA
TAN GAZETESÄ°, 15 HAZÄ°RAN 1937
Ahmet Emin YALMAN

Ä°ddianamede Dersim
Kaynak:Belgelerle Dersim Raporlari Faik Bulut -Yon yayinlari 1991 Intanbul Sayfa 165-178
C. müddei umumisi (C. savcısı) Hatemi Şahamoğlu iddianemesini tavzih edeceğinden (açıklayacağından) bahsile söz istedi ve kendisine söz verildi....

Gazete Kupurleri
Dersim Jenosidi Hakkinda 1936-38 yillarinda yayinlanmis gazete kupurlerinden 40 tanesini yayinliyoruz kupurun ustune tiklayiniz kupuru buyuk gormek icin
 

Bir Fotograf Bin Kelimedir -1-
1937-38 dusununun kapali kutu olan Dersimde Jenosidi isleyen turklerin cektigi 3-5 fotograf tarafli bir cekim olsada bize jenosidin hacmine isik tutmakta..
Bir Dersim jonesid agidinda soyle bir soylem vardi
 “biz dedik bu kafirler (turkler) bizi toplamislar kerbelaya getiriyorlar meger kerbelayi buraya getirmisler” adli dize ve fotograflar bir butunluk arz etmekte..

Dersimlilerin Soykirimina katilan turk askerlerine
verilen madalya (26.8.1938)
kaynak: www.gelawej.org
buyuk gorebilem icin tiklayin.
Bakiniz Ekte diger Belgeler..

KEMALİST TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNE KARŞI ALEVİ KÜRTLER
Dersim AleviliÄŸi ve Mustafa Kemal'e Karşı I. Kürt Ayaklanmasi’ndaki Rolü(Koçkiri, 1919-1921)
Hans-Lukas KÄ°ESER
Kaynak Munzur (Dersim etnografya dergisi) 2001 Ankara
Sayi 5 Sayfa 3-35

Kocgiri Soykirimi/ Jenodisi Hakkinda Bazi Yazilar
1-Sosyalizm Ansiklopedisi Cilt 6 sayfa 1905-7-8
Koçgiri Ayaklanması
2-Yazar Evin Çiçek ve "Koçgiri Ulusal Kurtuluş
Hareketi" üzerine bir değerlendirme
Dr. Ali KILIÇ

Dersim Lideri Seyit Riza Hakkinda Yazilar Ve Analizlir
1-Seyit Riza
Desmala Sure Dergisi Sayi 4 Yil 1992
Sayfa 23-24

Seyit Rizaya Resmi Bakis-Analiz
Seyit Riza ve Dersimliler Hakkinda turklerin asil dusuncesini “sansursuz” yazan ve aslinda Dersim Hakkinda turk devletinin asil fikrini temsil eden Nasit Hakki gazeteci-ajan olarak Seyit Riza Hakkindaki bu yazisi kayda deger bir yazidir
Kaynak: Nasit Hakki Derebeyi ve Dersim 1931 Ankara Sayfa:43-53
“Ä°ÅŸte bu Seyit Rızanin dedeleri hiç bir hükümet saygısı bilmeden Sultan Hamit devrine kadar geldiler”

Dersim Lideri Seyit Rizan’nin idami
Dogum: 1862 Dersim
idam:1937 elazig
"Seyit Rizayi Meydana cikardik. Hava soguktu ve etrafta kimseler yoktuAma Seyit Riza Meydan insan doluymus gibi, sessizlige ve bosluga hitabetti.Evladi Kervelayme, Be gunayime, Ayvo Zulumo, Cinayeto.Evlad-i Kerbelayiz, gunahsiziz, ayiptir, zulumdur, cinayettir.)dedi.Benim tuylerim diken diken oldu. Bu yasli adam rap - rap yurudu.Cingeneyi itti.Ipi boynuna gecirdi. Sandalyeye ayagiyla tekme vurdu. Infazi yapti."
ihsan Sabri ÇaÄŸlayangil’in Anıları"Atatürk gelmeden Seyit Rıza idam edilecekti" Tanju CılızoÄŸlu

Dersim Lideri Seyit Rizanin Butun Fotograflari
Dersimlinin Kendi Ozune Guven Ve Gururun Diger Adi: Seyit Riza

SEYYID RIZA (1862-1937)
18 Kasım 1937'de, arala­rında oÄŸlunun ve kardeÅŸinin de bulunduÄŸu toplam 11 kiÅŸi Elazığ'ın BuÄŸday meydanında idam edildi. Ä°damdan sonre cenazeleri daragaclarindan indirilerek Elazig sokaklarinda halka teshir edildiktan sonar yakildi Kaynak :Sosyalizm Ansiklopedisi
Cilt 6 sayfa 1912-13
 

Dersim Jenosidi Taniklar
1-SON DEVRIN DIN MAZLUMLARI
Son Devrin Din Mazlumlari, Büyük Doğu Yayınlari 10. basim, Nisan 1990, adlı kitabının DOGU FACİASI bölümünden aynen alınmıştır.)NECIP FAZIL KISAKÜREK

2-Seyit Rizanin Torunu Cemila Six Hesenin Kizi Anlatiyor
Kaynak Dersim Dergisi /Istanbul yil 4 sayi 8 yil 1998 Sayfa: 26-32
SENÄ°N HÄ°LE VE YALANLARIN Ä°LE
BAŞA ÇIKAMADIM BU BANA DERT OLDU,
KARŞINDA DİZ ÇÖKMEDİM YA,
BU DA SANA DERT OLSUN !"
“Bir yer kazılıp düzeltilmiÅŸ, orda babamın kesik başı duruyordu”

Dersim Soykirimi/Jenosid Agitlari
Biz Dersimlilere uygulanan Soykirim-Jenosidi Halkimiz onlarca Agitta dile getirmis hem turklerin Dersimde isledikleri cinayetler ve Soykirim hakkinda soylenen agitlarin tarihi 1870 lere kadar gitmektedir ama asil en cok agit 1938 Jenosidi ustune soylenmistir asagida bir kacini ornek olarak vermis bulunuyoruz ilerde MP3 leri eklenecak bazi agitlarin
Daha detayli bilgi icin bakiniz:
1- Dersim Turkuleri-Taye Lauke Dersimi -M.Duzgun Ankara 1992- 384 sayfa
2-Taye Kilame Dersimi-M.Cem Stokholm 1993 -317 sayfa
3-Oykuleriyle Dersim Agitlari 1 -M.Ozcan Ankara 2002-464 sayfa
4- Muhtelif Dersim Dergileri (Ware-Desmala Sure-Dersim-Munzur-Iskin-Tija Sodiri)

Bir ilginc Yazi ve Mehmet Eymur’un Babasi Mazhar Eymur
"'Kodi Deresi" Kodi Deresinden Pülür"ün görünüşü" Hozat Mezarlığı" Ovacık Mezarlığı" Pülür çocukları" yüzleri hep kapalı gezen Kürt kadın tipleri" dehalet eden bir kafile" Seyit Rıza'nın evi" Pülür"ün eski ağalarından Budala" Şam uşağı başlarından birkaç tip" Munzur suyundan geçerken" meşhur Dajık Baba'" gibi notlar düşülmüştü.
Kaynak: www.atin.org
 

An Almost Forgotten Massacre: Dersim, 1937-38 (ingilizce)
Martin van Bruinessen
The Suppression of the Dersim Rebellion in Turkey (1937-38)
[excerpts from: Martin van Bruinessen, "Genocide in Kurdistan? The suppression of the Dersim rebellion in Turkey (1937-38) and the chemical war against the Iraqi Kurds (1988)", in: George J Andreopoulos (ed), Conceptual and historical dimensions of genocide. University of Pennsylvania
Press, 1994, pp. 141-170.
An Almost Forgotten Massacre: Dersim, 1937-38

Buyuk Dersim Yurtseveri Nuri Dersimi Hakkinda Enteresan
Bir Analiz Yazi (Almanca)
Mehmet Nuri Dersimi, ein asylsuchender Kurde
Hans-Lukas Kieser
Veröffentlicht in H.-L. Kieser (Hg.), Kurdistan und Europa. Beiträge zur kurdischen Geschichte des 19. und 20. Jahrhunderts / Regards sur l'histoire kurde (19-20e siècles), Zürich 1997, S. 187-216.Geboren.

DR. NURİ DERSİMİ'DEN EŞİ FERİDE HANIMA MEKTUP
Kaynak:Vet.DR.M.Nuri Dersimi
Dersim Ve Kurt Milli Mucadelesine Dair Hatiratim
Ek-1 Sayfa:263-67
“Sen Dersim'in Åžemikan aÅŸireti namıyla yadedilen cengâver ve kahraman bir aÅŸiretin öz evlâdısın.”

“Cümleye üstündür eli Dersimin” -Aliser Efendi-
Kacgirili Aliser
Kaynak: Tarih Dunyasi Tarih: Yil 1 Sayi 9-- 15 Agustos 1950
kaleme alan :Jandarma Albayi Nazmi Sevgen

“AliÅŸir; zeki, fesadcı ve cesurdur, .....Haydar Bey bu iÅŸleri yapacak, baÅŸarabilecek bir adam deÄŸildir. Perdenin arkasında AliÅŸir vardır, asıl faal, muharrik olan odur.
Nihayet AliÅŸiri, 1920 senesi Martında maskelerini atarak, hakikî siyasî hüviyetile Dersimde Ovacık ve Hozatta halka tahrikâmiz hitabeler verirken görüyoruz....”
(Aliser efendiye ayrilan sayfada onun butun siirleri de ilerde verilecektir ayrica Dersimde yasami hakkinda baska yazlilarda eklenecektir)